Курс валют
$
92.26
0.33
99.71
0.56
Курс валют
Курс валют
$
92.26
0.33
99.71
0.56
Меню
Поиск по сайту

Бүөр ойуу. Кыалык оһуора.

14.02.2023 09:35 0
Бүөр ойуу. Кыалык оһуора.

Удьуор үөрэҕэ-генетика.

Кыыһы харыстаан иитии угуллубут оһуор-бичик – Бүөр ойуу. Кыалык оһуора.

Кыалык өттүк симэҕэр киирэр. Иһигэр кыа от уонна хатат угаллар. Уоту оттоллоругар саҕаһа гыналлар.

КыаЛыК. Саха тыла сүһүөх тыл. Руна сүһүөх сурук. Кыалык-Ка Ыа Ыл Ук руна знактара. КА руна знага дьахтар өбүгэҥ символа. КаЫалУк. Тылбыт ис өйдөбүлэ бу көстөн кэллэ. Өбүгэлэрин курдук ыал буолар үгэһи өйгөр угун.

Кыыһы иитэр удьуор үөрэҕэ хаалынньаҥ былыргы ньүдьү-балай олох үгэһэ диэннэр 1917 с. революция кэнниттэн бобуллубута. “Көҥүл” диэн лозунунан саптыммыттара.

Көҥүл араастаах. Сиэр- майгы сатарыйыыта ыал буолуу үгэһэ бобуллуутун кытта ыкса ситимнээх.

Ийэ куппут энньэ буолан ийэбититтэн хаанынан КУТуллар. Өбүгэбит айылҕа бу сокуонун үчүгэйдик билэр буолан кыыһы харыстаан иитэр удьуор үөрэҕин үгэс оҥорбут. Бу кыыһы хаппахчыга хаайар – көҥүлүн хааччахтааһын буолбатах. Чөл, ыраас хааны, Ийэ кутун харыстыыр инниттэн олохтоммут үгэс этэ.

Кыалык БҮӨР ойуутун оһуор бичигэр бу удьуор үөрэҕин укпуттар. Саха традиционнай оһуора руна знактарынан таҥыллыбыта бу оһуорга арылхайдык дакаастанар.

Үөһэттэн түспүт икки эриллииктэр БА руналар. Икки БА руна бобуу (табу). БА руналар иһирдьэ холбоспут эриллииктэрэ ЭННЬЭ рунаны үөскэтэллэр. Ону «хой муоһа» дии сылдьабыт. Энньэ руна знага хаанынан бэриллэр Ийэ кут. Ийэ куппутугар өбүгэбит информацията суруллар. Ортотунан өрө барбыт көнө ҺИЭР руна. Үрдүгэр ачаах ууруллубута ИЛ руна. Ааҕыллыыта ИЛлэҺЭР. Маннык символ таһыгар үөһэ үстэ хатыламмыт. Аллараа таска икки кыра тардыылар бааллар. Бүөр ойуу үс хос күрүөлэнэр.

Бу кыалык оһуора Мандар кинигэтигэр киирбит. Элгээйи музейыгар баар диэн быһаарыылаах.

***

Мандар кинигэлэрин туһунан быһаарыым.

Бу кинигэлэр саха оһуорун ҮӨРЭТЭРГЭ туһуламмыт кинигэлэр. Үтүктэргэ анаан буолбатах. 17- с үйэттэн ыла религия киирэн, саха Итэҕэлин билиитин илдьэ сылдьар культурнай кодтары алдьатыы, программаларын ыһыы барбыт. Ордук Ийэ куту харыстыыр кодтары алдьаппыттар. Ити хааммытыгар баар информацияны сотуу үлэтэ. Өбүгэтин ситимэ быстыбыт, информацията сотуллубут киһиэхэ өбүгэтин хаххата суох буолан, маргиналга кубулуйар. Маннык киһи биоробот, зомби тэҥэ буолар. Этэллэрин хоту сылдьар, истигэн өйдөнөр.

Ити быыбардар саҕана дьэҥкэтик көстөр.

Оһуорбутугар төннүөҕүҥ. Үөһээ этиллибит быһаарыыларынан оһуорбут ис өйдөбүлүн куолулуубут: Өбүгэлэртэн бэриллэр иллэһэр энньэ хаанҥын эргэ тахсыаххар диэри баалатыма. Оччоҕуна чөл, ыраас хааннаах удьуору ууһатаҥҥын, төрөтөр оҕолоруҥ үс куттара үс дойдуну кытта иллээх буолуохтара, бөҕө туруктаах чиҥ тирэхтээх, үтүө өйдөөх буолуохтара. Айыыһытыҥ аргыстастын, Иэйиэхситиҥ эҥэрдэстин.

Аллараа кыра тардыылар өбүгэлэр сэрэтиилэрэ: Кыыс оҕо олоҕу кыратык билиэхтээх (күүлэйдээмэ).

Таһынан үс хос күрүө алгыс көстүүтэ: Дьөһөгөй Айыы күрүө буоллун.

Генетикаҕа ТЕЛЕГОНИЯ диэн термин баар. Синдром первого самца. Бу синдром баарын генетиктэр 1957 с. эрэ билбиттэрэ.

Кыыс оҕо эргэ тахсыбакка сылдьан эрдэ күүлэйдээтэҕинэ хааныгар бастакы киһитин информацията суруллан хаалар. Кэлин атын киһиэхэ эргэ тахсан оҕолонноҕуна, оҕолоро бастакы киһи майгытын-сигилитин батыахтарын сөп. Өбүгэбит мантан сэрэтэн кыыһы иитии удьуор үөрэҕин руна знактарынан таҥан бүөр ойууга укпут.

Тылбыт өлө илик. Өбүгэбит 4500-5000 сыллааҕыта суруйан хаалларбытын ааҕабыт, өйдүүбүт. Религия киирбитэ 400- чэкэ сыл буолла. Сиэр-майгы тосту уларыйда. Дьахтар, эр киһи сыһыаннара судургутуйда. Ити оҕолорбутугар, сиэннэрбитигэр бэриллэр. Ийэ куппут информацията сотулуннар сотуллан иһэр. Тыа сирин оҕолоро нууччалыы кэпсэтэллэригэр мультиктар эрэ буруйа суохтар. Өбүгэ ситимэ быстыбыта эмиэ көстөр.

Саха культурнай кодтарын чөлүгэр түһэрдэхпитинэ, Ийэ куппутун хаттаан уһугуннардахпытына эрэ САХА буолабыт. Саха буолуу омук буолбатах, ӨЙ таһыма. Сахалыы таҥнан, пааспаргар ааккын сахалыы уларыттардыҥ да саха буолан хаалбаккын. Өйүҥ-санааҥ кыаҕынан, САХА таһымыгар тахсыах тустаахпыт.

Өбүгэлэри кытта ситими холбуур хоб Энньэ Ил руна знактара. Энньэл – Анньал – Аанньал. Дьиҥнээх «ангелы хранители» өбүгэлэрбит буолалларын хат ылыаҕыҥ.

***

Батай Көстөкүүн.

От ыйын 7 күнэ. 2022 с.

Оставить комментарий