ЛИЦО СОВРЕМЕННОЙ УДАГАНКИ
Меняется мир, меняются люди. Одно поколение сменяется другим. И каждое не похоже не предыдущее. Поколение 90-х отличается от тех, кто родился в советское время, а те, кто родились после 2000-х существенно отличаются от всех предыдущих. ...
Голографическая рука врача-хирурга Александры Константиновны Чирковой (1938 – 2022)
Сегодня мы решили обнародовать феномен Александры Константиновны по проведению бескровной и без скальпеля операции (пси-хирургия). Александра Константиновна, одна из дочерей ойууна (шамана) Константина Ивановича Чиркова (1879-1974), ...
На «Ысыахе Туймаады-2024» определили победителей конкурса «Сахалыы куттаах мин аатым»
В этом году на Ысыахе Туймаады провели республиканский конкурс «Сахалыы куттаах мин аатым» - о происхождении якутских имен и их значении. В нем приняли участие со всех уголков республики – Горный улус, Намский улус, Чурапчинский улус, ...
Национальный праздник «Ысыах Туймаады-2024» открылся с традиционного обряда очищения
29 июня в местности Ус Хатын состоялась торжественная церемония открытия национального праздника «Ысыах Туймаады-2024», посвященного Году детства в Республике Саха (Якутия), Году семьи в Российской Федерации и VIII летним Международным ...
В Якутске в местности «Үс Хатыҥ» провели обряд установки сэргэ
Глава города Якутска Евгений Григорьев сегодня принял участие в установке двух новых коновязей сэргэ на аллее из 99 сэргэ в рамках обновления сооружений архитектурно-этнографического комплекса «Үс Хатыҥ». По традиции установка новых сэргэ ...
В столице республики началась реализация инициативы Ивана ЯКОВЛЕВА, главы Лючинского наслега Кобяйского улуса
Два года назад в издании Aartyk.Ru вышло интервью главы Лючинского наслега Кобяйского улуса Ивана ЯКОВЛЕВА, где молодой руководитель предлагал внести в облик Якутска национальный колорит. Первым делом Иван Федорович предлагал на ...
Улуу Куйаар Билиитэ-3
Бастакы (Улуу Куйаар Билиитэ), иккис (Улуу Куйаар Билиитэ-2) ыстатыйалар тахсыбыттарын кэннэ балайда кэм ааста. Ааҕааччыларбыт ээр-сэмээр "салгыыта хаһан тахсарый" диэн сураһаллар. Светлана олоҕо бу кэм иһигэр эмиэ улаханнык ...
«Ысыах Туймаады-2024» будет посвящен Году семьи в России и Году детства в Якутии
В этом году национальный праздник «Ысыах Туймаады» пройдет 29-30 июня в 27-й раз в местности «Үс Хатыҥ» и будет посвящен Году семьи в Российской Федерации, Году детства в Республике Саха (Якутия). Об этом сообщила начальник Управления ...
Подведены итоги конкурса «Көҥкөлөй. Удьаа»
С 4 по 6 марта 2024 года Национальный Центр «Симэх» совместно с общественной организацией изготовителей национальной кумысной утвари Республики Саха (Якутия) (руководитель Осипов Дмитрий Константинович) провели республиканский конкурс ...
Ийэ тыл, сурук-бичик күнүнэн!
Саргы-дьаалы Сахам тыла, Айхал-алгыс Сахам тыла, Уруй олук Сахам тыла, Күн бэлэҕэ Сахам тыла, Эйиигин мин ыҥырыаҕым, «Ийээ!» диэммин хаһытыаҕым. Саха Сирин бастакы Президена М.Е. Николаев 1996 сыл олунньу 9 күннээҕи 1294 ...
Архиепископ Якутский и Ленский Роман награжден орденом Дружбы
Указом Президента России Владимира Путина за большой вклад в сохранение и развитие духовно - нравственных традиций, многолетнюю благотворительную и общественную деятельность архиепископ Якутский и Ленский Роман награжден орденом Дружбы. ...
ОЛУННЬУ – ОДУН ХААН ЫЙА
Тыл хомуһуна тиллэн, былыр кыһыны аралдьытан, олоҥхо истэллэрэ. Олунньуну атырдьах ыйа батыһар. Ый ортотун эргин дьыбар тахсар, былыт кэлэр. Көмнөҕү түһэрэр уонна күнү көтөҕөр диэн икки тыаллаах. Сааскы тибии саҕаланар. Кэлэр ыйдыын барыта ...
Бастакы Охонооһойоп
Дьыл оҕуһун аҥаар муоһа тостор, ону сорох улуустар муоһун кылаана кыларыйар дииллэр. Эһэ арҕаҕар сытан эргийэр, ытыһын саланан ылар. Бу кэмтэн ыла тыалланар-куустанар. Охонооһойоптор 12-лии хонугунан быысаһаллар. *** ...
Назад в будущее или О психотипе Чингисхана
Мы живем в эпоху перемен. В древнем Китае пожелание человеку жить в эпоху перемен считалось проклятием. Читая эту древнюю книгу – наставление для наследника кагана понимаешь, что наши предки жаждали перемен. В спокойное время развитие ...
В Якутске идёт подготовка к Крещенским купаниям
В городе Якутске на территории Зеленого луга ведутся подготовительные работы к Крещенским купаниям, которые пройдут 18-20 января. Традиционно на территории города купель устанавливается на протоке Зеленого луга с соблюдением всех правил ...
Баһылайап күнэ. Эргэ Саҥа дьыл
Таҥха. Сүллүүкүттэр тахсаллар. Бастаан ый 12 күнүгэр хамначчыттара тахсан, кураанах эргэ дьиэлэри оттон ититэллэр. Ити күн таҥха таһырдьа иһиллэммэт. Бу күн хаардаатаҕына, от өлгөмнүк үүнэр. *** Aartyk.ru
Таайтарыылаах таҥха
БАҔА САНААНЫ ТААЙЫЫ Тохсунньу ый 13 түүнэ бүтүүтэ, 14 чыыһыла үүнүүтэ түүн утуйаргар тус-туспа кумааҕыга 12 баҕа санааҕын суруй, бүк тутан баран сыттыгыҥ анныгар ук. Сарсыарда уһуктаат, көрбөккө эрэ үс кумааҕыны тал. Онно туох кэлбитэ ...
Булчут сиэрэ-туома
САХА КИҺИТЭ БУЛЧУТ Үтүө, көнө майгылаах киһи үтүө булчут буолар. Булчут киһи бэйэтин туһунан мээнэ кэпсэммэт. Сылбырҕа, мүччүргэннээх кэмҥэ уолуйбат, киэҥ көҕүстээх, наада буоллаҕына быһаарыныылаах, күүстээх-уохтаах, сырыыны-айаны ...
Ороһуоспа
Сүллүүкүттэр тахсаллар. Таҥха саҕаланар уонна бу ый 19 күнүгэр диэри салҕанар. Ороһуоспа. Балаҕан иһигэр күөх оту тэлгииллэр, алаадьы астыыллар, сыалаах эт буһараллар. Таҥараны ытыктаан, ыраас ырбаахы кэтэллэр. Ороһуоспаттан ...
Мытаах уонна Уһун ойуун
Сахалар биис уустарынан арахсаллара ситэ-хото үөрэтиллэ илик. Уустук тиэмэ, буккуура элбэх. Биирдиилээн суруйуу син баар, суох буолбатах. Бэл диэтэр сахалары аан дойду бары норуоттарын курдук биис уустарынан арахсыы суох этэ диэн сорохтор ...
ТОСУННЬУ – ТАҤХА ХААН ЫЙА
Күн кутуйах хаамыытынан уһуур. Ол курдук, ый бүтүүтүгэр икки чаас кэриҥэ уһуур. Күнү-дьылы билгэлээччилэр тохсунньу ыйы от ыйыгар сөп түбэһиннэрэллэр. Тохсунньуга тымныйдаҕына, от ыйыгар кураан буолар. Оттон хаардаах, былыттаах буоллаҕына, ...
Улуус номохторо, үһүйээннэрэ. КОТЕЛЬНАЙ (Аллараа Халыма)
Походскай сиэнэ тиийэр сирэ. Былыргыттан тыл. Ону Котельнай диэн ааттаабыттара. Былыр чукча сэриитэ баар үһү. Иһити-хомуоһу талаан илдьээрилэр ол сэриини тэрийэн кэлэ сылдьыбыттар. Дьэ онно биир оҕонньор олорбут. Ол оҕонньор биир эрэ алтан ...
Улуус номохторо, үһүйээннэрэ. АБЫЙ (Абый улууһа)
Мин олорор сирим аата Абый. Бу аат хайдах үөскээбитэй диир буоллахха, миэхэ Чуука эмээхсин (толору аатын билбэппин) маннык кэпсиир: «Урут Абыйга онон-манан эрэ аҕыйах дьиэ баар үһү. Киһитэ-сүөһүтэ отой аҕыйах эбит. Манна аан бастаан, ким ...
Улуус номохторо, үһүйээннэрэ. ЧӨРКӨӨХ (Таатта)
Биһиги Чөркөөхпүт оройуон биир улахан дэриэбинэтинэн буолар. Таатта үрэх адьас үрдүгэр турар. Биһиги Чөркөөхпүт Чөркөөх диэн алаас үрдүгэр олорор. Былыр бу кыракый чоҥкучах алааска собус-соҕотох эмээхсин олорбут. Төһө да буолбутун иһин ...