Курс валют
$
92.37
0.1
99.53
Курс валют
Курс валют
$
92.37
0.1
99.53
Меню
Поиск по сайту

Уйбаан ПОНОМАРЕВ “Туймаадаттан” аккаастанар үс төрүөтэ

09.08.2022 12:21 3
Уйбаан ПОНОМАРЕВ “Туймаадаттан” аккаастанар үс төрүөтэ

“Туймаада” хаһыакка аны Уйбаан ПОНОМАРЕВ ыстатыйатын булан көрбөккүт.

Тоҕотун ПОНОМАРЕВ бассаап ситимигэр быһаааран суруйбут.

Бастакы төрүөтэ – ЛААҺАР ОРУОҺУН.  

“Арааһа, 10-ча сыл буолла, Лазарь Рожин диэн сааспар көрбөтөх, билбэт киһим «Туймаада» хаһыакка улуу Өксөкүлээхтэн саҕалаан элбэх биллиилээх сахабыт дьонун араастаан хоруотаан, холуннаран элбэх суруйуута таҕыста.

Мин кинини аан бастаан сахалыы араспаанньатыттан таһааран былыргы Таатта баай, үөрэхтээх Оруоһуттарыттан сыдьааннаах буоллаҕа дуу дии санаабытым. Онтукам Оросин буолбатах, Рожин диэн эбит. Суруйалларынан кини Дьааҥыттан төрүттээх, үрдүк үөрэҕэ да суох, түптээн үлэлээбэтэх, ускул-тэскил соҕус олохтоох киһи дииллэр. Чэ, буоллун. Киһи дьылҕата араас.

Мин кини суруйууларын барытын ырыта барбаппын. Олорго сөбүлээбэтим, утарарым диэн Лааһар бэлиитикэ, олох-дьаһах, үлэ-хамнас, саха омук дьылҕатын уо.д.а. тустарынан биир тылы, санааны тэһэ аспат, суруйбат. Ол оннугар адьас сорунан туран, дьарык-үлэ оҥостон наар саха чулуу дьоннорун ааттарын түһэриинэн, сиэрэ суох холуннарыынан дьарыктанан кэллэ. Киниттэн ордук өйдөөх, билэр киһи суоҕун курдук.

Холобур улуу Өксөкүлээхпитин букатын бандьыыт курдук көрдөрө сатыыр. Биһиги чурапчылар, бүтүн сахалар киэн туттар улахан учуонайбыт Г.П.Башарины хос-хос хасыһан букатын «сиэн» түһэрдэ. Кинини көмүскэһэр дьону «башаринецтар» диэн дьарылыктаан сэнээбиттии суруйар.

Сахалартан биир бастакы үөрэхтээх В.Никифоровы-Күлүмнүүрү, норуот суруйааччылара Сэмэн, Софрон Даниловтары, В.Яковлев-Даланы, ССРС народнай учуутала М.Андреевы уо.д.а. үтүө ааттарын киртитиини утары турууласпыт биллиилээх суруйааччы И.Е.Федосеевы-Доосону адьас сыыһа, сымыйанан суруйар диэх курдук дакаастыы сатаан, барыларыгар хара күлүгү түһэрдэ. Балартан да атын саха саарыннарын наар итэҕэстэрин-быһаҕастарын, сыыһаларын була сатыы-сатыы суруйан, бу «мөлтөх» дьону арбыыгыт диэн өйдөбүлү соҥнуу сатыыр.

Киһи өйдөөбөтө диэн Лааһар олорго барыларыгар кэриэтэ, миигин кытта утарылаһар, «мөккүһэр» кыахтара суох диэбиттии, олохтон барбыттара ырааппыт биллиилээх дьон үрдүлэригэр «түһэр». Тыыннаахтарга тоҕо эрэ кыһаллыбат. Онно эбэн ити хоруотуур дьонун саатар биир эмэ үтүө өрүттэрин, оҥорбут кэскиллээх үлэлэрин туһунан биир тылы кыбыппакка, була сатыы-сатыы хасыһар. Онуоха ол киһи туһунан ханнык эрэ архыып, хайа эрэ фондатын, хаһыс эрэ сирэйигэр маннык суруллубут диэн быһа тардыыны аҕалан дакаастыы сатыыр.

Өйдөөҕүмсүйэр Оруоһун сорунан туран ааттарын түһэрэ сатыыр дьоно өрөбөлүүссүйэ, репрессия, сэрии, сахалары хас уон сыл национализмҥа буруйдаан эккирэтиһии сылларыгар норуоттарын туһугар чахчы туруулаһан охсуспут саха саарыннара”, – диир ПОНОМАРЕВ.

Иккис төрүөтэ – “Туймаада” хаһыат редактора Александр ЯКОВЛЕВ, Дьокуускай куорат Думатын дьокутаата, Рожин суруйууларын өйөөн тиһигин быспакка бэчээттиир. 

“Хомойуох иһин, аҕыйах да буоллаллар, кини суруйууларын сөптөр диэн хайгыыр дьоннор кытта бааллар. Олору таһынан кинини «Туймаада» хаһыат өйүүр бадахтаах. Ол даҕаны иһин Оруоһун ыстатыйалара барылара «Туймаадаҕа» эрэ тахсаллар”.

Үсүһэ – ЯКОВЛЕВ бэйэтэ Саха тарбахха баттанар биир норуобунай суруйааччытын В.С.Яковлевы-Даланы хараардар. 

“Өссө 2013 с. хаһыатыгар мин биир дойдулааҕым, чугас доҕорум, норуот суруйааччыта В.С.Яковлев-Далан Намҥа маҥнайгы арахсыбыт саха ойоҕуттан биир уоллаах. Ол уола талааннаах суруйааччы тахсыаҕын кыһамматаҕа диэбит курдук эбэн-сабан хоруотаан суруйбутугар төлөпүөнүнэн «киирсибиппит».
Онтон тохтообут курдук буолбута. Ол кэннэ быйыл сайын, 9 сыл ааспытын кэнниттэн, өссө сатарыйан хаһыатын 2 нүөмэригэр 3 балаһаҕа Намҥа бэйэтэ тахсан сылгылаһан, Далан саха ойоҕун быраҕан, нуучча дьахтарын ылбытын сэмэлиирдии суруйбут. Ол ойоҕо оскуолаҕа үлэлээбитин, уола нууччалыы үөрэнэн сахалыы сатаан суруйбатын, ускул-тэскил соҕус олорорун уонна былырыын дуу, олохтон барбытын тоһоҕолоон бэлиэтээбит.

Саамай кыһыылааҕа Далан «Дабай күөх сыырдаргын» диэн автобиографическай аҥардаах айымньытын сүрүн дьоруойа нуучча кыыһа ойохтоох саха уола (киһитэ) хайдах түүн таптаһалларын туһунан эротическай хабааннаах сыанкалары быһыта тардан суруйбут. Дьэ, этэргэ дылы, сүрэҕин-бэлэһин диэбит курдук. Далан туһунан биир үтүө тылы эппэккэ, үкчү Оруоһун курдук, Баһылай нуучча кыыһын ойох ылбытын үгэргээбит, уолугар кыһамматах, мөлтөх киһи курдук көрдөрө сатаабыт. Төрүт сыыһа! Олох араас буоллаҕа. Билигин төһөлөөх арахсаллар-холбоһоллор? Били, «өлбүт киһиттэн тугу эрэ эрэйбит» диэбиккэ дылы, «Тыгын Дархан» курдук улуу айымньы ааптарын, норуот суруйааччытын итинник хоруотуу сатыырыттан киһи кэлэйэр.

Таарыччы аҕыннахха Далан ойоҕо Яна Викторовна нууччалыытыҥы дьүһүннээҕин да иһин Чурапчыга улааппыт, Баһылайдыын педучилищеҕа бииргэ үөрэммит, уу сахалыы саҥалаах, убаастанар ахсаан учуутала этэ”, – диэн Уйбаан ПОНОМАРЕВ суруйар.

***

Политика тосту уларыйар кэмигэр итинник “рожиннар” тахсан иһэллэр. 2000 сыллардаахха “Якутск Вечерний” хаһыакка Ласков уонна Скрипин диэн дьон саха саарыннарын үрдүгэр саба түһэн бэрт элбэх ыстатыйаны таһаарбыттара. Хаһыат үөрэ-көтө ол суруйуулары хамаҕатык бэчээттиирэ.

Ол эрээри кырдьык үрдүгэр сымыйа ыттыбат. Хата норуот күөн туттар дьонун хараарда сатаабыттарыгар көмүскээн өссө тумус туттар дьонун өрө аанньан биэрбитэ.

Билигин ол хатыланар. Аны “сахалыы” дэнэр хаһыат сирэйигэр.

Санатар эбит буоллахха, Ласков уонна Скрипин олохторун хомолтолоохтук түмүктээбиттэрэ: биирдэрэ иирэр бараахха киирэн анараалаабыта, иккиһэ – 9-с этээстэн “сууллубута”.

***

Aartyk.Ru

Обсуждение • 3

Добавить комментарий
  1. Мэхээс

    Рожин диэн Яковлев бэйэтэ буолуо дуо?

  2. Тимир

    Рожиннар бары хотулар.Ол аата уорэ5э суох киьи хантан бу дьон автобиографияларын барыларын билэн оссо личнэй олохторун кытта суруйар.Таьырдьа тахсан ыйыт ээ ким биэс тарбах курдук бу улуу дьону билэрин.А5ыйах ини.Ол уорэ5э суох киьи хантан статья суруйуой.Хата Яковлев бэйэтэ киин хаьыаттары утуктэн урукку револиционердары хараардар.Ленины Сталины барыларын.Улуу суруйааччылары артыыстары эмиэ уо5эллэр.Дьону иьээччи курдук киинэ усталлар.1-каналга кэбилэммит дьону шоуга а5алан кордороллор.Оннук бутун норуоту туьэрэллэр.Бу киьини суукка биэриц аьа5астык норуоту уо5эрин иьин.Мин да уорэхтээх улэьит аата соччо билбэппин.Урут барыта бобуу этэ.Саастахтар ол иьин билбэппит.О5о онно5ор школатын директорын билбэт.

  3. Слава

    Дьэ ити отой суеьу эбит.. Рожин. Тутан ылан ээгин этитиэххэ. Эдэр дьоммут. Сууттаьан туруо да дакаастабыла суох ини. Туймаада хаьыат…дьинэ норуот хаьыата этэ. Ону редактор Айсан аьара баран эрэр. Билинни Россияга суоьаабыт куттал баарын билбэт курдук. Дьон акаары , кэнэн буотах…эн суруйарын курдук. Биир Сунтаар Юрий Мекумянов, уруккуттан атын санаа киьитэ суруйара атын..эн редактор быьыытынан..ити Лааьар курдук сымыйа историктары ере тутан ханна тиийэгин? Бэйэн да..ферма огото урукку былаас сагана…билигин атыннын. Дьону нудьу балай диигин да бэйэн оннуккун бьх. Онон бу хаьыат…итинник сыалы соругу, хобугу ол бу….уьаабат инигит. Онтон айдаан тардыаххыт. Дьинэ туьата суох, ис дьинэр Россия государствотатын туругун, тас ис политикатын утарар курдуккут. Сабыллын. Бу кере сылдьан туох буоларын. Дьинэр сабан кээьиллэр. Буруйдаах сууттаныахтаах

Оставить комментарий