Курс валют
$
92.59
0.02
100.27
Курс валют
Курс валют
$
92.59
0.02
100.27
Меню
Поиск по сайту

Айыылартан ардаҕы көрдөспүт айдарыылаахтартан интервью

09.06.2021 18:53 6
Айыылартан ардаҕы көрдөспүт айдарыылаахтартан интервью

Социальнай ситиминэн “Айыы Намыһын удаҕаттара” диэн ааттаан хаартыска тарҕанна. Ньурбаҕа улахан уот турбутун айылҕаттан айдарыылаахтар намыратан, ардаҕы аҕалан түһэрбиттэрин туһунан сурах тарҕанна.

Aartyk.Ru хаартыскаҕа баар айдарыылаахтартан биирдэстэрин кытары  – Мария Витальевна ГРИГОРЬЕВАЛЫЫН кэпсэтэ сырытта. Мария Витальевна бэйэтэ Ньурба куоратыгар олорор, улахан дьиэ кэргэн далбар хотуна, норуот эмчитэ, илбииһит.

Мария ГРИГОРЬЕВА, норуот эмчитэ.

 – Мария Витальевна, айылҕаттан айдарыылаах дьон мустан сиэр-туом оҥордулар диэн кэпсээн тарҕанна. Ким ыҥыран сиэр-туом оҥоттордо?

-Олохтоох дьон быһыытынан, уот турбутун оттон көрө-билэ, дьааххана сырыттахпыт. Ийэ Айылҕабыт барахсаҥҥа хайдах-туох көмөлөһүөххэ сөбүн тобулуу этиттэрии быһыытынан кэлбитэ. Бэйэ-бэйэбитин кытары ситимнээхпит, син тэрилтэлээх дьон буоллахпыт. Бу айылаах кутталлаах Уот Уһутаакы илэ хаама сырыттаҕына, Айылҕаҕа чугас дьон эрэ буолбакка,  киһи бары күүс-көмө буолар санаалаах сырыттаҕа. Хайдах тугу да гыммакка олоруохпутуй? Санаа ситимэ, этиттэрии олох бэйэҕэр ала-чуо киирэр. Ньурбачаан сэлиэнньэтэ аймаммыт аймалҕанын өйдөөн ылыммыт быһаарыныыбыт.

Саха сириттэн элбэх киһи үлэлээтэ, ньурбалар, сунтаардар эрэ буолбакка, баардаах бары. Бэл, Мэҥэттэн Куорсуннаах удаҕан кэлэн үс түүннээх күнү быһа үлэлээтибит.

-Ити кимий?

-Бэйэтэ дьоҥҥо -сэргэҕэ биллэр киһи. Одун Элиэнэ Куорсуннаах удаҕан биһиги  “Өбүгэ үгэһин ” бөлөхпүт биир тутаах киһитэ. Ханнык баҕарар тэрилтэ ыйар-кэрдэр киһилээх буолар. Кини Майа Харатыттан төрүттээх. Дьон-норуот Куорсуннаах удаҕан күүһүн билэр, уостан уоска тиһиллэр ааттаах, бэйэтэ улаханнык биллэ-көстө сатаабат.

– Хайдах үлэлээтигит?

– Бары сомоҕолоһон күүспүтүн-кыахпытын, өйбүтүн-санаабытын холбоон, Сир Ийэ, Айылҕабытыгар күүс-көмө буолан, Уот Уһутаакы күүһүн-күдэҕин уҕарытан, Үрдүкү Айыылартан ардаҕы көрдөһөн…

-Дьон санаата араас буолла.

-Ити хаартыска дьиҥинэн группа иһиттэн быычалыа суохтааҕа этэ да… буолбут буоллаҕа.

…Дьон санаата араас: ким эрэ итэҕэйэр, өйдүүр, билинэр, ким эрэ сэтэриир, сиилиир, кураанаҕы кулгуйар. Дьиэ иһиттэн тахсыбакка олорон “мин да, мин” диэн этинэр, түөһүн тиҥиргэтинэр… Онно биһиги кыһаммаппыт, көҕүc киэҥ. Биһиги ааппытын ааттатаары дуу, харчы туһугар дуу кураанах сураҕынан олорбоппут.  Ис сүрэхтэн, дьоҥҥо, Айылҕаҕа көмөлөһөр санааттан түмсэн үлэлээтэхпит. Сир Ийэ хардарбытыттан санаабыт кынаттанна, сүргэбит көтөҕүлүннэ.

-Кырдьык ардах түспүт эбит дии? Улахан баһаар уулаах былыты чугаһаппат диэччилэр эбээт.

-Үлэлээн бүтээппитин, алгыс түһээтин кытары, сарсыарда 4 чаастан саҕалаан таммалаан киирэн барбыта. Тиэргэммитигэр кэлэрбитигэр номнуо дьиҥнээх самыыр саҕаламмыта. Ардах кэнниттэн билигин хаалбыт уот бөллөркөйдөрүн умулларыахтаахтар.

-Атын уот турбут сиригэр ыҥыраллар дуу?

-Ыйытыы, сураһыы баар.

-Уот туохтан турарый?

-Урукку курдук сиргэ үлэ суох. Ыһыы, хорутуу, өртөөһүн суох. Ынах-сылгы тэнийэ мэччийбэт. Онон сир-дойду быраҕыллан, лаҥхаран сытар. Уу аҕыйах дьылыгар куура хаппыт лаҥха, аабылаан кыым түһүө кэрэх…

Аны дьон ойуурга тахса-тахса аһаан-сиэн баран бөҕүн-хаҕын, бытыылкатын, бааҥкатын хомуйбат. Өстүөкулэ итийэн-итийэн баран линзэ курдук уоту ыыттаҕа ол.

Ол да буоллар, кэлиҥҥи кэмҥэ дьон син уһукта быһыытыйда. Холобур, Ньурбаҕа дьон санаатыттан тахсан сирин-дойдутун, чугастааҕы ойуурун бөҕүн-сыыһын хомуйар буолла. Хомуллубут бөҕү тэриллиилээхтик массыынанан тиэйэн илдьэллэр. Ол үөрдэр. Сымыыттааҕар бүтэй дьон ахсаана лаппа аччаата.

Иккиһинэн, сорох сокуоммут сиирэ-халты оҥоһуулаах буолла. Өртүүрү, дьиэ таһыгар бөҕү уматары, бэл, түптэлиири сокуонан боптулар диэн буолбаат. Сороҕор өртүүбүт диэн уоту ыытыы эмиэ баар. Сыыһа өртөөһүнтэн уот эмиэ турар. Ол эмиэ баар суол. Манна икки өттүттэн – дьон да, былаас да өттүттэн – муҥур түһүү баар. Эбэтэр олох бобобут, эбэтэр уоту ыытабыт…

-“Кураанах кулгуйуу” диэбиккэ дылы. Сорохтор ити баһаарга пиардана сатаатылар.

-Дьэ сүрдээх. Киһи дьиксинэр дьыалатын күлүү-элэк кэриэтэ дуу, өс-саас ситиһиитэ оҥостон дуу оонньуур олох табыллыбат, сэттээх-сэлээннээх. Орто дойдуга орто олугу тутуһан сылдьыахха наада. Бэйэ үлэтин-дьаһаҕын кыаммакка сылдьан атыҥҥа дураһыйыы, аатыра сатааһын, бэрт былдьаһыы, бэйэ-бэйэни уган биэрсии, баһааҕырдыы, ньэгэй суолунан, кэтэхтэн сылдьан көхсүттэн көһөҥө тааһы тамнаан аат-суол оҥостуу хаһан да үтүөнэн эргийбэт. Киһи бэйэтин холобурунан, үтүө дьыалатынан, ил өйүнэн, туруук кыаҕынан атыттартан чорбойуохтаах, таһымын үрдэтиэхтээх. “Ол ону кэпсэттим”, “итини быһаардым”, “мин эрэ бэппин” диэн түөһү тиҥиргэтинии – дьону буккуйуу,  дьону-дьоҥҥо тиксиһиннэрии, ыһыы буолар.

***

Кэпсэттэ Туйаара НУТЧИНА,

Aartyk.Ru

 

Обсуждение • 6

Добавить комментарий
  1. Вячеслав

    Бэрт кэпсэтии буолбут

  2. Коннору

    Кырдьык, сорогор айылга бэйэтэ харыстаан, наадалаах кэмнэ ардах тусэр курдук буолааччы.. Ол эрэн бу общественной дьон бэйэтин санааларынан буоллун, тосо багарар алгаатыннар даганы. Туох мэсэйдээх буолуой.. Арай дьасалталарбыр эрэ манна, костубэт куустэргэ эрэнэн даллласан олорботоллор ханнык.. Этэргэ дылы, уосээлэргэ эрэн, сам не оплошай

  3. простые жители

    Незнаю, незнаю…мы тоже мысленно просили дождь, так что непонимаем чья это заслуга😂😂😂

  4. Пенси

    Киһи дьоло — киһиэхэ итэҕэлэ!
    Ол итэҕэлэ сүттэҕинэ киһи
    Итэҕэйиэн баҕарар, итэҕэйэр
    Иччини, таҥараны, эмэгэти…

  5. Кугдаров

    Оттон, Африка5а, Мексика5а баран ардах туьэрэр, Сырдык эцин диэн араас ыччаттар бааллара дии. Дьэ, кинилэр, араастаан ал5ыы ал5ыы, ардах бе5ену туьэриэ этилэр буолла5а дии, саха дьонугар, араас негрдарга буолбатах.

  6. Хоту уола

    Ньурбатттан хоту ыаллыы сытар оройуонна ардах ол кун эмиэ то5у туьэн кэбистэ. Итак хоту манна тымныы. билигин да ардыыр. Арыый мантан у5арытын туох аатай манна пожар суох.

Оставить комментарий    

Шиномонтаж Левша

СахаСтройПлит
Cтоматология 32
«Стоматология Все 32»