Курс валют
$
91.98
0.11
100.24
0.27
Курс валют
Курс валют
$
91.98
0.11
100.24
0.27
Меню
Поиск по сайту

Уйбаан БУУРСАП: Шахта уутун ханна хачайдыыллар?

10.08.2017 12:40 14
Уйбаан БУУРСАП: Шахта уутун ханна хачайдыыллар?

“Мир” рудник шахтатыгар тахсыбыт альархайы Саха сирин олохтоохторо олус дьиксинэ, дьааххана кэтиибит-маныыбыт, эдэркээн уолаттар былаҕайга былдьаммыттарын хас биирдиибит сүрэҕин ортотунан аһарда. Тустаахтарга ынырыктаахай иэдээн буоллаҕа эбээт…

Барыта хайдах эрэ бүдүмүк, сурах-садьык да элбэҕэ хайдах эрэ көхсүбүтүн кыаратар, ыгылытар. Рудниктар, карьердар, уопсайынан промышленнай объектар саха мээнэ сылдьыбат сирдэригэр тураллар. Арай, ити кэлиҥҥи кэмҥэ Мииринэйгэ саха уолаттара, кыргыттара үлэлиир буолбуттарыттан эрэ кэннэ  ол-бу сонуну-нуомаһы истэр буоллубут. Урут да, аны да официальнай иһитиннэриилэрдээҕэр билэр киһибититтэн истибиппитин ордук итэҕэйэбит.

АЛРОСА уруккуттан чыҥ сабыылаах тэрилтэ. Ким да кири-хоҕу иһиттэн таһаарыа суохтаах диэн кытаанах суруллубатах сокуоннаахтар. Саахалга түбэспит, эчэйбит да буоллаххына кимҥэ да, туохха да, тугу да быктарыа суохтааххын. Ону кэстиҥ – баһыҥ былаахыҕа.

Билигин өссө сибээс сайдан саахал тахсарын син истэр-билэр буоллубут. Урут төһө элбэх киһи өлөрүн, эчэйэрин ким билиэ баарай.

Общественнай эколог Уйбаан Буурсап “Мир” карьер саахалланар туруктааҕын туһунан суруйан-суруйан, айдааран-айдааран кэллэ. Ол тухары биир да силиилээх хоҥоруутугар хоҥуннарбата.  Харчы, барыс сырсыытыгар, аны сатахха билигин кириизиспит диэн, сэриибит ииригириитэ диэн… оннук кэмҥэ валютаны оҥорор промышленность салаата өссө суолтата үрдээтэ. Ол иһин да итинник салааларга Путин доҕотторун уолаттарын анаталаатаҕа.

АЛРОСА наар “люди дороже алмазов” диэн девизтээх буолара. Маннык тыҥааһыннаах үйэҕэ хайдах буолар, тугу талар?

Уйбаан Сэмэнэбис урут суруйбутунан, хара маҥнайгы геологтар чинчийиилэригэр бэлиэтээбиттэр эбит, 300-220 горизоҥҥа, дьапталҕаҕа сир аннынааҕы минерализованнай уу байҕала баар диэн. Бэлиэтээһин “бэлиэтээһин” эрэ курдук хаалбыт. Алмааһы талбыттар.

“Мир” карьер түгэҕэр ньамах курдук күп-күөх, ынах ханнын сыта сыттаах сир анныттан тахсар сүлүһүннээх уу өрө тэбэ турар. Ону хачайдаан, турбанан  Тымтайдаах диэн сиргэ – 17,5 мөл. кубометрдаах накопительга быраҕаллар.  “Тымтайдаах иһинэн-таһынан дыры-дыгдаччы туолан, сирэ-дойдута баллырҕас бадараан, оборчо-кута буолан турар”, –  диэн Мииринэйдээҕи коллегабыт кэпсиир.

Саамай куттала – Тымтайдаах Аччыгый Ботуобуйаттан бу сытар эбит. ” Тымтайдаах накопителэ таһынан баран, сүлүһүннээх уута  Аччыгый Ботуобуйанан Бүлүү Эбэҕэ түһэн, Бүлүү өрүс сүһүрүүтэ онтон саҕаламмыта”, – диэн Уйбаан Буурсап кэпсиир.

Ирбэт тоҥ анныгар улахан байҕаллар, өрүстэр бааллар. Үөһээ уонна сир аннынааҕы уу бэйэ-бэйэлэрин кытары наар дьайса сыталлар. Сир аннынааҕы уу – аата эрэ “уу”. Туох да минерал, туус-той, гаас-ньиэп буккуһан тыынар тыыннааҕы быһа сиир сүлүһүннээх убаҕас буолар диэн экологтар кэпсииллэр. Оттон оннук да буолан өрүстэрбит эрэйдээхтэр эһиннэхтэрэ.

– Билигин ити сир аннытан тахсыбыт – дьапталҕалар быыстарынан тоҕо ааҥнаан шахталарга киирбит ууну (бадарааны) ханна быраҕаллар?! Тымтайдаах накопителин дамбата тоҕо бардаҕына, уу-хаар, халаан кэмигэр Аччыгый Ботуобуйаҕа киирэн Бүлүүгэ түспэт дуо?! – диэн Уйбаан Сэмэнэбис ууну уйгуурта. – Оччотугар Бүлүү сүнньүн улуустара хайдах буолаллар?!

Ити оруннаах ыйытыыны Айылҕа харыстабылын миниистиригэр Сахамин Афанасьевка уонна АЛРОСА АК тутаах экологар Полина Анисимоваҕа биэрдибит. Эппиэти күүтэбит.

Итини сэргэ билигин уйа-хайа суох кулуба быыбарыгар киирсэ сылдьар Бүлүү сүнньүн улуустарын баһылыкка кандидаттарыгар, ол улуустар дьокутааттарыгар – Буурсап ыйытар ыйытыытыгар болҕомтоҕутун ууруҥ диэн этэбит.

Мииринэйтэн Ил Түмэҥҥэ үс-түөрт дьокутаат баара да, талыллыбыт сирдэригэр бара да сылдьыбатылар, дьоннорун да өйөөбөтүлэр, ити айылаах медиа-ресурсалаах олорон сатахха тыл көтөхпөтүлэр. Эһиил хайдах сирэйдэринэн  уонна дьонноругар көстөллөр…

***

Aartyk.Ru 

Обсуждение • 14

Добавить комментарий
  1. Ооо

    Хааьыбыт хойдубут (((

  2. Людмила

    Дьаабы

  3. 999

    Ад айа5ын аспыттар.

  4. Булуу

    Эмиэ алдьархай ааннаан эрэр эбит

  5. Wlgaa

    Сөптөөх ыйытыы да

  6. Минсаха

    Быйыл Ыhыах бе5е ыспыппыт, айыыларга сугуруйэн уруйдаабыппыт бе5е – ол урдунэн то5о эрэ уоппут, сир аннынаа5ы, сир урдунээ5и ууларбыт сугун буолбаттар – эрэйдээтилэр. Наhаа элбэхтик, наhаа улаханнык санарабыт дуу? Хайдах дуу?

  7. Сахабын

    Аьа, соптоох ыйытыы да, билигин онтон былаас комус оголоро салайар буоллулар дии, уйэлэригэр шахтаны харахтарыгар корботох, производство диэн тугун билбэт , эчи саха сирин да билбэт, москвага олорон байалларын, дцоьунастарынан урдуку былааска наследник курдук хаалар огочооннор, уонна хантан кырдтыгы булаары ду этэн да туьата суоооох, дархаммыт да онно соп буолан олрдого, киьини чугаьаталлара да суох ини, бэйэбит березуины, евсеевы таах сымыйанан коьорбут аатыран контракт да уьаппакка таах ууртэлииллэр дии, оннук бэрт ойдоох, опыттаах уолаттарбытын былааска эрэ чугаьаабатыннар диэн пооитикалаах дьон буо, Дархан инник ойдоох, бэйэлэрин сирдэригэр бэриниилээх дтонтон куттанар , миигин креслрбыттан эьиэхтэрэ диэн, уонна дуо!!!

  8. Бyлyyчээнтэн горняк

    Илин энэргэ, наар бэлэми кэбийэ, Саха сирин барытын аhыы дармоедтыы олорор, аан-дьамаан айахтар, сымыйанан билээ2имсийимэн!

  9. Елена

    аптар бэйэтэ эколог диэн этэ буотта, то5о онно баран корботуй?

  10. мин дойдум

    Онтон очистительнай сооружения диэн баар буолуохтаах дии ыраастаан олох кылыгыр ыраас ууну тымтайдаахха куттахха то5о сатаммат онно харчы эрэ наада алмазниктарга суох уьу дуо? Очистительнай сооружения туттахтарынан дьон да улэлээх буолуо этэ электричество баар. Итиччэ элбэх таас былыык уу туспут шахталарын, штольняларын сацарда да барбаттара буолуо лучше саца шахталары оцороллоро кэбэ5эс буолла5а…онтон эмиэ авария.. онтон уу ботуобуйа5а син биир киирэ турара буолуо… Проходчиктар шахталарын иьигэр син биир улту тэптэрэллэр эи оцороллор буолла5а, онтон бу соторутаа5ыта буолбут сир хамсааьына..

  11. мин дойдум

    Олох былыргылыы олоробут суол суох электричество мелтех благоустройство суох ремонт оцоьуллубат водопроводтар 60 сылтан оцоьуллубутунан сыталлар оскуола детсад тиийбэт крантан кирдээх уу суурэр ыраас уу диэн атыылаьан иьэр уубут бутыллара хайдах сууллаллара ырааста5аллара биллибэт чааьынай киьи лаппа экономиялыыра биллэр сай5аабата да буолуо… туберкулез да араас атын ыарыы баьаам аны мас дьиэ5э олорор дьон кун аайы кутталга олороллор стресс бе5е хаьан уоттаан биьиэхтэрэ биллибэт тула етте барыта куттал2 онон ити мииринэй проблемата атын планета проблематын курдук буолар неизведаннай неизвестнай мир

  12. Маай

    Алроса эппиэттээбит ди – барыта учугэй диэн. Астымматыгыт дуо?

  13. А где наши депы??

    Шамаев диэн миитинниир дьокутааттаах этибит ди? Ханна имири тустэ!! Хайа наадалаахха ньимийэн баран самтылар ээ!

  14. Ж

    Ил Дархантан ыйытын. “Алроса” наблюдательнай советын чилиэниттэн.

Оставить комментарий