“Тыгын/Дыгын Дархан” аат дуу, соло дуу?
Тыгын кырдьаҕас саҕаттан – бу Алампа тыллара.
Тыгын Дархан – Далан арамаанын уонна гостиница ааттара.
Үһүйээннэргэ ааттанарынан – Тыгын, Дыгын.
Нуучча хаһаахтара Саха сиригэр кэлэллэригэр баар, кырдьыбыт.
Сахалар аҕа уустарын түмэн государство төрүттүү сатаабытын курдук үһүйээннэргэ кэпсэнэр.
Хаҥаластар баһылыктара.
Аҕата Мунньан Дархан Куллатыга олорбут.
Тыгын билиҥҥи 2- с Дьөппөн сиригэр төрөөбүтүн туһунан үһүйээнҥэ кэпсэнэр.
***
Оҕо эрдэхпититтэн “Тыгын” киһи аата диэн санаалаах улааттахпыт.
Кэлин руна битик ааҕыллан бу аат буолбатаҕа, титул (соло) буолара көстөн таҕыста.
“Күл Тэгин тааһа” диэн руна битиктээзх таас баарын тыл үөрэхтээхтэрэ бары билэллэр. Эпитафия диэн үөрэтэллэр, сымыйанан аахпыттарын ылыналлар.
Уҥаттан хаҥас ааҕыллар. ТаӨҕөИни руна знактара.
Ини, иним диэн билигин да бэйэбититтэн балыс, бииргэ төрөөбүт уол оҕону ааттыыбыт.
Бу үс руна сөпкө ааҕыллыыта: Ытык Ини.
“Уважаемый из братьев” диэн өйдөбүллээх.
Хаҕан ( Каган ) уолаттарыттан талбыт мааны ( избранный ) оҕотугар, солотун анаабыт уола Ытык Ини – Тыгын (принц) дэнэр эбит.
Мунньан Дархан мааны уола Тыгын.
Дархан диэн тыл баһылык, кырдьаҕас, аҕа ууһун бас киһитэ диэн өйдөнөр.
Т/Д буолар знага рунанан ТӨ.
Дыгын – ТөӨҕөИни. Өйдөбүлэ – “Айыы суолун ыйаачччы“. Биир санаалаахтарын батыһыннарааччы.
Дыгын Дархан дэнэрэ сөп буолан тахсар.
Сахалар ытыктанар киһини хайдах Күл (зола ) диэн ааттыахтарын сөбүй?
Күл Тэгин сөпкө ааҕыллыыта “Күүһүл Ытык Ини – Тыгын“. Күүһүл – Күн күүһүн үлүннэрээччи.
***
Батай Көстөкүүн
курдук былыргы тюрк омуктарга Тыгын , Дыгын,Тегин соло, дуоhунас буолла5а дии. Оттон биhиэхэ суду киhибит аата буолан номоххо киирдэ5э.
Ким да моккуспэт.Урут уорэх суох эрдэ5инэ Ким билиэй же руна5ын.Билигин да ученай эрэ аа5ар ини.Тыгын сахалыы/Дыгын нууччалыы буолар.Т/Д буукубалар.Яков/Дьаакып диэн курдук.Петр/Буотур.
Дыгын, Тегин- дуосунас туур омуктарга. Куль Тегин- Кун Тэнэ – Солнечный владыка. Дыгын- Саха басылыга, салайааччыта.
Серу сеп 👍
Дьиибэ ба5айытык, ейденуллубэт гына суруллубут. Туох тааhай, хаhан, ханна булбуттарый, туох рунатай? Тыл уерэхтээхтэрэ ейдууллэрэ буолуо
Монголия5а баар ытык мэн,э таас.
Оччо5о сөптөөҕө, сахалыыта – Тыгын диэн буолар диэн буолла дуу, Дыгын дуу?