Эн оҥорбут үтүө дьыалаларыҥ өрүү биһиги үлэбитигэр холобур буола сылдьыа

Анастасия Иннокентьевна Новгородова 1949 сыллаахха Чурапчы оройуонун Килээҥки нэһилиэгэр төрөөн-үөскээн оччолордооҕу оҕолор сиэрдэринэн тыа сирин олоҕун, үлэтин-хамнаһын билэн улааппыта. Ол кини үөрэнэн, үлэлээн салайааччыга тиийэ улаатыытыгар тирэх буолбута.

 Анастасия  Иннокентьевна 1972 сыллаахха Дьокуускайдааҕы государственнай университеты тутуу инженерын идэтигэр үөрэнэн бүтэрэр.Тута Строд аатынан сопхуоска прорабынан үлэлии киирэр. Ити саҕана өрөспүүбүлүкэ сопхуостарыгар, колхуостарыгар тутуу киэҥник ыытылла турар кэмэ этэ. Онон сиэттэрэн хаһаайыстыбаҕа кини үлэлиир кэмигэр производственнай, олох-дьаһах тутуулара тэтимнээхтик ыытыллыбыттара. Сопхуоска Анастасия Иннокентьевна салайыытынан анал тутуу биригээдэлэрэ тэриллибиттэрэ, материальнай-техническай базаны бөҕөргөтүүгэ далааһыннаах үлэ ыытыллыбыта. Эдэр билиилээх-көрүүлээх специалиһы таба көрөннөр тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтигэр үлэҕэ ыҥыраллар.  Манна үлэлии сылдьан бары оройуоннар олохторун, чуолаан тыа сиригэр тутуу ыытыллыытын ымпыгын-чымпыгын дириҥник билбитэ. Кэлин бу билиитэ тыа сирин тутуутун экономикатын реформатын оҥорууга кыттыыһытыгар элбэҕи көмөлөспүтэ. Оччолорго хас  биирдии тутуу бырайыага кытаанах бэрэбиэркэни ааһан улахан хамыыһыйа иннигэр көмүскэнэллэрэ. Манна тыа сиригэр тутууну ыытыы бырайыактарын, докумуоннарын бэлэмнээһиҥҥэ билиилээх специалист оҥорбут расчеттара РСФСР министиэристибэтин кытары үлэлээһиҥҥэ олус көдьүүстээх буолбута.

 Анастасия Иннокентьевна «Якутагропромстрой» холбоһугар үлэлии сылдьан тутууну  бырайыактааһыныттан саҕалаан үлэҕэ киириэр диэри ыытыллар үлэ тэриллиитин хааччыйара. “Илин Эҥэр” экономическай зона сайдыытын дьаһалтатыгар үлэлиир кэмигэр тыа сирин социальнай-экономическай сайдыытын программатыгар үбүлээһин, материальнай-техническай хааччыйыы боппуруостарыгар элбэх үлэ ыыппыта.

 1996 сылтан “Туймаада ФАПК” ГУП вице президенинэн үлэлиир.Онтон 1997 сылтан 1999 сылга диэри “Туймаада-лизинг” ДГУП директорынан үлэлиир. Онтон  ыла  бочуоттаах сынньалаҥна барыар диэри бу  тэрилтэҕэ үлэлээн, онтон бу тэрилтэ тыа сирин сайдыытыгар туһаайыллар программалар олоххо киириилэригэр быһаччы үлэлиир буолан Анастасия Иннокентьевна онно элбэхтэ сүүрбүтэ-көппүтэ. 90-с сыллар бүтүүлэрэ олус уустук кэмнэр этилэрэ. Үрэллибит сопхуостар базаларыгар тэриллибит кыра кыамталаах коллективнай хаһаайыстыбалар, бааһынай хаһаайыстыбалар, саҥа тэриллэн эрэр бородууксуйаны астыыр тэрилтэлэр уо.д.а. иэстэн иэскэ киирэн инники сайдар да кэскиллэрэ суох үлэлии олороллоро. Дьэ онно Анастасия Иннокентьевна үлэ тэрээһинигэр өр сыллаах уопута, салайааччы быһыытынан талаана олус туһалаабыта, техникаҕа, бородууксуйаны астааһыҥҥа  оборудование наадата лизинговай сыһыаннаһыыларга бастакы хардыылар оҥоһуллубуттара. Анастасия Иннокентьевна ити саҥа сүүрээҥҥэ нормативнай докумуоннары оҥорууга быһаччы кыттыспыта. Бу үлэ дьону кытта ураты сыһыаны ирдиирэ. Анастасия Иннокентьевна киһи быһыытынан сиэрдээҕэ, дьону кытта биир  тылы булара үлэ сыалын-соругун ситэригэр тирэх буолбута. Кини ити дьоҕура кэлин  “Туймаада ФАПК” ГУП генеральнай директорын бастакы солбуйааччытынан үлэлии сылдьан Президент СӨ тыа сирин  социальнай-экономическай сайдыытын программатын олоххо киллэрии хайысхатынан аккумуляционнай пуонданы тэрийиигэ үлэтигэр тирэх буолбута. Онно кини өрөспүүбүлүкэ АПК тэрилтэлэрин иэстэрин инвентаризациялааһыҥҥа, үбүлээһиҥҥэ, олорор дьиэ тутуутугар бэриллибит кредит төннөрүллүүтүн боппуруостарыгар элбэх үлэ ыыппыта. Итинтэн туһунан ылан тыа сирин нэһилиэнньэтин олоҕун хаачыстыбатын тупсарыыга туһаайыллыбыт республиканскай программанан олорор дьиэ тутуллуутугар государственнай өйөбүл быһыытынан сойуом бэриллиитин, ону төнүннэрии үлэтин бэлиэтиэххэ сөп. Дьэ манна Анастасия Иннокентьевна элбэх улуустары кэрийэн, хас биирдии дьиэ туттааччыны кытта атах тэпсэн олорон кэпсэтэн, өйдөнүмтүө гынан быһааран нэһилиэнньэ хайҕабылын ылара. Онтон хас улуус  аайы дьиэ туттуон баҕалаах олус элбэҕэ. Дьэ онно Анастасия Иннокентьевна сүүрэн-көтөн элбэх сыратын биэрбитэ.

Анастасия Иннокентьевна ити курдук өр сылларга тыа сирин сайдыытыгар үлэлээн ирдэбиллээх салайааччы, чиэһинэй, үлэҕэ дьулуурдаах, эппиэтинэстээх киһи быһыытынан өрөспүүбүлүкэ аграрнай салаатын үлэһиттэрин, салайааччыларын ытыктабылларын ылыан ылара.

 Бүгүн биһиги кэккэбитигэр бу өр сылларга бииргэ үлэлээн элбэх кыһалҕаны тэҥҥэ туораан, үөрүүлээх, кыайыылаах да кэмнэри бииргэ көрсүбүт доҕорбут, үтүө киһибит суох. Ол эрээри биһиги эйиигин куруутун саныыбыт, эн оҥорбут үтүө дьыалаларыҥ куруутун биһиги үлэбитигэр холобур буола сылдьыа.

***

“Туймаада Агрохолдинг” ААУо коллектива