АНЫ, БЫРДАХ ХАЙҔАННА…
“ҮҮНЭР КӨЛҮӨНЭ ПААРКАТА” тутуллуохтааҕын сэргии, үөрэ истиллибитэ. Ыччат билиитин-көрүүтүн үрдэтинэр, сайдар сирэ буолуохтаах дэммитэ. Бырайыага күрэстэһиигэ бэриллэн кыайыылаах быһаарыллыбыт эбит. Ол общественность кыттыылаах дьүүллэммэтэх, хайдах эрэ барыта кэтэҕинэн оҥоһуллубут курдук буолан таҕыста. Бырайыагын оҥоһуутугар тоҕо эрэ Москва фирматын кытыннарбыттар, кыайыылаах оҥорбуттар. Ханнык хамыыһыйа итини быһаарбыта эмиэ биллибэт. Бэйэбитигэр ити бырайыагы, Москвата да суох, оҥорор кэлэктиип суох эбит.
Москвалар, кыайыылаах дьон быһыытынан, харчы бөҕөҕө тигистэхтэрэ.
Кинилэргэ, Саха сирин, кини айылҕатын, олоҕун историятын билбэт дьоҥҥо, ким харчы “тэбэн” биэрбитин, эбэтэр итиннэ кыттыгастааҕын билиэххэ баара. Тоҕо диэтэххэ, таһымнаах бырайыагы оҥорооччу тыынар-тыыннаах барыта (кыыл-сүөл, киһи) абааһы көрөр харамайын бырдаҕы өрө тутуо, ытыктыырга ыҥырыа суохтааҕа. 80-с сыллардаахха хоту улуустарга тыһыынчанан кыыл, дьиэ табата охтубута. Бырдах таныыларыгар симиллэн тууйан өлөртөөбүтэ. Тайҕаҕа тайаҕы эмиэ итинник өлөртүүрэ. Биһиги геологтар итинник түбэлтэни билэбит. Тайах барахсан ууга киирэн быыһана сатыыра, кини ыксаан ууга умсан ыларын илэ көрбүттээхпин. Бырдах, куруутун да буолбатар, итинник наһаа хойуутук түһэн ылар сыллара баара. Оттон дьиэ сүөһүтүн, сылгыны, отчуттары сордуурун хас саха киһитэ барыта билэр.
Телевизорга ити туһунан кэпсэтии буолбутун көрбүтүм. Икки скульптар кыттыбыта уонна художник Зверева баара. Бырдах паарка киинигэр туруорулларын сөптөөҕүнэн ааҕар, атын да куораттарга итинник элбэҕин, ону үтүктэр туох да куһаҕана суоҕун, сонун көстүү буолуохтааҕын, чорооммут, сэргэбит наһаа элбэҕин, салгыппытын туһунан тыллаһыы буолла.
Скульптура биһиэхэ тоҕо эрэ өрүү табыллыбат. Ойуунускай, Өксөкүлээх киэннэрэ табыллыбатах аатырбыттара, үгүстүк кириитикэлэммиттэрэ. Түөрдүн туола илик Карина Чикидова 12 сууккаҕа тайҕаҕа сылдьан ити үөҥҥэ сиэтэн тыыннаах эрэ хаалбытын булбуттара. Кыысчаан тыыннаах хаалбытын эрэ да иһин үйэлээх өйдөбүнньүк киниэхэ оҥоһуллуохтааҕа. Аэропорт таһыгар оҥорон туруорбуттарын кыыһы билэр дьон сирбиттэрэ, маарыҥнаабат диэн. Хайа скульптар оҥорбутун билбэппин. Баһылай Бочкарев кэнниттэн киһилии скульптар хаалбата да быһыылаах. Дьадайдыбыт. Ол түмүгэр Москва дьоно бырдаҕы өрө туттахтара, эһиги киэн туттуугут бу, ыччаккыт биллин диэтэхтэрэ.
Телевизорга биэриигэ художник Зверева бырдаҕы пааркаҕа туруорары сөбүлээбэтин биллэрдэ эрээри санаатын ситэ эппэт курдук. Кыталыгы санатта да ситэ тоһоҕолообото. Араас санаа этилиннэ. Холобур, саханы саха оҥорбут дьөһөгөй оҕото, саха ынаҕа, оҕуһа. Саамай сөптөөх этиилэр гынан баран, бырдах бырайыага бигэргэтиллибит курдук быһаардылар. Уонна тоҕо телевизорга дьүүлгэ таһаарбыттара өйдөммөт. Сылгыны, ынаҕы, оҕуһу оҥорор сатаммат буоллаҕына чэпчэки ыйааһыннаах, судургу оҥоһуулаах кыталык буоллун ээ. Уус-Алдаҥҥа Сэргэй Васильев скверигэр сэттэ кыталык (туруйа) көтө сылдьаллара көрүөххэ үчүгэйин. Кыталыктары оҥорбуттарын Сунтаарга о. д. а. сирдэргэ көрүтэлээбитим. Сахаларга дьоллоох киһи кыталык үҥкүүтүн көрөр, ырыатын истэр диэн куруутун баар. Төһөлөөх ырыаҕа кини ылламмытай?!
Онон, бырдаҕынан киэн туттумуохха, сыыһа оҥоһуллубут бырайыагы көннөрүөххэ! Москвалар ылбыт харчыларын сиэтинэр, ону ирдэһимиэххэ.
***
Иван БУРЦЕВ
Обсуждение • 13
Добавить комментарийОставить комментарий
Шиномонтаж Левша
Cтоматология 32
все таки “бырдах ” дуо, кумаар дуу?🤔
Айылҕабытын көмүскүүр кумаар эрэ буоллаҕа.
Кини суоҕа буоллар ойуурбут, алаастарбыт олорчу саах-иик уонна бөх буолан бүтүөх эбиттэр. Сайыны супту ол-бу кэлбит барбыт хас мас төрдүн аайы арыгылаан, шашлыктаан, оту-маһы уматан, кыыл-көтөр аймаҕы кырган, көөчөөн көрүн-нарын инньэ хаар түһүөр дылы айбардыах эбит. Ону баара, дьэ биһиги кумаарбыт аҥардастыы бэйэтинэн эрэ харыстаан-күөйэн турар буоллаҕа. Махтал буоллун, кумаарга! Айылҕаны харыстааҥ, кумаары убаастааҥ, урааҥхайдар.
Икки атахтаах хайа баҕар сэрии сэбин туоуйар уонна өссө кыайар эбит. Арай кумаарга олорчу кыайтарар уонна охтон түһэ-түһэ ыһыытыы-ыһыытыы куотар))
Бу хас саастаах кумаар уола куолу бөҕө буолла, тайҕаҕа кумаар үгэннээн турдаҕына ый аҥаара илдьэ сылдьыбыт киһи баар эни , куоракка олорон кумаар диэни билбэккэ олорон итинник толоос проектары ылыналлар , проегы оҥорбут киһи аата суола биллэр дуу суох дуу?
Кумаар баар буолан сайын , кыhын тымнны буолан бродяга барбакка саха, эбэнки норуот буолан сайдан кэллэхпит дии.
Кумаарга, тымныыга махатал. Кумаары сиэн кетер-балык элбээн тото-хана сырыттахпыт
Бырдах это – кырдаайы
Комар это – кыымаайы
Якутск – казакский город, основан как острог. Онон архитектурата анардас олонхо, саха буолуо суохтаах. Кумаар ордук.нейтральнай
Ити соруйан сэтэрээн суруйар дьон ээ, быһыыта. Ама даҕаны эт өйүнэн, чэҥ мэйиинэн бырдах туһугар куоластыы олордоххутуй? Туох солуулаах мөккүөрү тарпыккытыттан киһи да кһлэр. Хаанымсах бырдах тыаны-ойууру барытан абыраан, балыктарбытыгар ас буолан абыраабыт аатырбыт. Барыта сымыйа. Кыталык дуу, тугут дуу саха сиригэр ордук чугас.
Кыталык, тугут буолан – вообще Якутскайга “динозаврдар” эрэ-60саастарыттан выше саастаахтар олорор архитектурата. О5о5о, эдэр ыччакка аналлаах архитектуралаах площадьда сквер суох. Эдэрдэр бэйэлэрэ биллиннэр кумаар дуу туох дуу?
Кырдьа5астар саната суох сылдьыаххайын – Лениммит баар!!! Хорошая жена, хороший дом, что еще надо человеку, чтобы встретить старость?
Антигуманная направленность проекта комара очевиден. Парк будущих поколений должен быть основан на арктической идее связанной с Человеком и Космосом.
Хайдах эрэ бары бараа-аалбыт дьон олороҕут быһылаах. Баллыгырыы олорумаҥ, тахсан хаарда күрдьүҥ, маста хайытыҥ. Куораттар тугу да гыналлара суох буолан иирэн өлөөрү гыммыттар, кумаар скульптурата буолан….хехе, акаары да дьон. Туох толкуйтан кумаарга оҥороллор ол, баапсиэ барааалбыт дьон эбит.
1.Кыымаайы – от казахских диалектных слов “кумыта”, “кумыты” – ‘мошки’. “Кум” по-казахски ‘нечто мелкое, копошащееся, кишащее’.
2.Якутско-русский словарь
кыымаайы
мошка.