Александр Афанасьевич РОМАНОВ – ҮТҮӨ аата ааттана туруоҕа

Ханнык баҕарар саха киһитэ төрөөбүт төрүт түөлбэтигэр, нэһилиэгэр, үүнэн-сириэдийэн тахсыбыт сиригэр-уотугар оҕо эрдэҕиттэн дириҥ ытыктабыллаах, истиҥ иэйиилээх сыһыаннаах буола улаатар. Оннук сыһыан үөскүүрүгэр киниэхэ тулалыыр эйгэтэ, үөскээбит-алтыспыт, сүбэ-ама, көмө буолбут дьоно-сэргэтэ улахан оруолу ылаллар. Төрөөбүт дойдугар ытык сыһыан биир сүрүн уратытынан дойдугунан, дойдуҥ дьонунан киэн туттуу буолар. Мэҥэ хаҥаластар, биһиги, ону бэркэ билэбит, онно болҕомто уурабыт.

Улууспут бары кэриэтэ нэһилиэктэрэ хаһан эрэ, ханна эмэ Саха сирин, ону ааһан дойду үрдүнэн сураҕырбыт, дойдуларын аатын ааттаппыт биллиилээх дьонноохтор. Кинилэринэн бүтүн улууспут киэн туттар, өрөспүүбүлүкэбит, дойдубут уопсастыбаннай-политическай, социальнай-экономическай олоҕор ситиһиилэрбитин бу дьон олохторун, үлэлэрин-хамнастарын, тус ситиһиилэрин кытары дьүөрэлии тутан үрдүктүк сыаналыыбыт, дойдубут баай устуоруйатын быстыспат ситимин курдук көрөбүт.

Оннук дьоһун суоллаах-иистээх, биллиилээх биир дойдулаахпыт, мэҥэ хаҥаластар дириҥник ытыктыыр, тумус туттар киһибит, Россия Олох-дьаһах хаһаайыстыбатыгар Бочуоттаах үлэһитэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх тутааччыта, Ю.Н.Прокопьев аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, Мэҥэ Хаҥалас улууһун, Дьаҥхаады, Нөөрүктээйи нэһилиэктэрин Бочуоттаах гражданина, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннай V ыҥырыылаах Мунньаҕын (Ил Түмэн) улууспутуттан дьокутаата, Тутуу, олох-дьаһах хаһаайыстыбатыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Александр Афанасьевич Романов 53 сааһыгар бу дьыл ыам ыйын 19 күнүгэр олохтон соһумардык туораабыта биир сыла буолар.

Александр Романов Саха судаарыстыбаннай университетын «промышленнай уонна гражданскай тутуу» салаатыгар үөрэнэн, тутуу инженерин идэтин баһылаан, төрөөбүт оройуонугар 1985 сыллаахха «Мэҥэ» сопхуоска тутуу маастарынан үлэтин саҕалаабыта. Үлэтигэр лаппа уопутуран, сатабылланан дьон олоҕун уйгутун тупсарар тутааччы идэтинэн тиһэх күннэригэр диэри бэйэтин олоҕун ситимнээбитэ. 1998 сыллаахха өрөспүүбүлүкэҕэ социальнай хабааннаах эбийиэктэри тутуунан дьарыктанар «СУ-98» ХЭТ тэрийбитэ. Бу хампаанньа Саха сирин улуустарыгар 60-тан тахса ОДьКХ эбийиэктэрин тутта уонна тупсарда. Социальнай суолталаах улахан тутуулары үлэҕэ киллэриигэ Александр Афанасьевич өҥөтө улахан.

Александр Афанасьевич Романов биир дойдулаахтарын итэҕэллэрин ылан, 2003–2011 сс. «Мэҥэ Хаҥалас улууһа» муниципальнай оройуон Сэбиэтин Төхтүрдээҕи 9 №-дээх уокуруктан дьокутаатынан икки төгүл талыллан, Тутуу уонна суол хаһаайыстыбаларын хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбитэ. Дьону-сэргэни түмэр, салайар дьоҕурдаах салайааччы 2011 с. Саха Өрөспүүбүлүкэтин Президенин Ыйааҕынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Архитектураҕа уонна тутуу холбоһугар миниистирин бастакы солбуйааччытынан анаммыта. Манна үлэлиир кэмигэр А.А.Романов өрөспүүбүлүкэҕэ дьиэ-уот тутуутун сүрүннээн «2013–2016 сс. тупсаҕай оҥоһуулаах дьиэнэн хааччыйыы» судаарыстыбаннай тосхол олоххо киириитин ситиспитэ. Кини быһаччы өйөбүлүнэн 2012 с. олох-дьаһах, култуура 28 эбийиэгэ үлэҕэ киллэриллибитэ, дьону хаарбах дьиэттэн көһөрүү үлэтэ күүскэ ыытыллыбыта.

2013 с. Александр Романов 24 №-дээх Мэҥэ Хаҥаластааҕы биир мандааттаах быыбардыыр уокуруктан Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай дьокутаатынан талыллан, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин тутууга уонна дьиэ-уот коммунальнай хаһаайыстыбаҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлинэн анаммыта. Александр Афанасьевич быһаччы көҕүлээһининэн Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр капитальнай тутуу, дьиэ-уот, коммунальнай хаһаайыстыба, гаас, энергетика курдук тыын суолталаах боппуруостары сүрүннүүр сокуоннар ылыныллыбыттара. Дьону хаарбах дьиэттэн көһөрүүгэ, тупсаҕай оҥоһуулаах дьиэнэн хааччыйыыга уонна Илин эҥэр нэһилиэктэригэр гаас ситимин киллэриигэ, «Сахам сирэ – ХХI үйэҕэ» үтүө дьыала бүтүн өрөспүүбүлүкэтээҕи хамсааһын чэрчитинэн тыа сирин нэһилиэнньэлээх пууннарын кииннэммит ититиигэ холбооһуҥҥа, саҥа технологиянан түргэнник тутуллар олох-дьаһах эбийиэктэрин тутууга дьоһуннаах үлэ ыытыллыбыта. Норуот дьокутаатын быһыытынан тутуу эйгэтигэр үөскүүр мөккүөрдээх, дьоҥҥо-сэргэҕэ охсуулаах сытыы боппуруостары быһаарыыга, тутууга эбэһээтэлистибэлэрин толорбот тутааччылары хонтуруоллааһын сокуон өттүнэн көрүллэрин ситиспитэ. Улахан эппиэттээх, түбүктээх үлэтин быыһыгар успуорт, култуура сайдыытын өрө тутан уопсастыбаннай үлэҕэ көхтөөхтүк кыттара, тыа сиригэр саха төрүт дьарыктарын сөргүтүүнү көҕүлүүрэ, ыччаты чөл олоххо уһуйууну өйүүрэ. Кини Саха Өрөспүүбүлүкэтин Дуобакка федерациятын президенэ, Россия Федерациятын Дуобакка федерациятын вице-президенэ этэ.

Александр Афанасьевич сахалыы көнө, дохсун санаалаах буолан аптарытыаты Саха Өрөспүүбүлүкэтин Тутууга министиэристибэтигэр, атын да министиэристибэлэргэ, Ил Түмэҥҥэ ылбыта. Элбэх доҕоттордооҕо. Эдэр дьону ураты убайдыы, истиҥ, иитэр-үөрэтэр сыһыанынан бэйэтин тула түмэр дьоҕурдааҕа. Александр Афанасьевич билигин биһигинниин суоҕа, бииргэ үлэлээбит, алтыспыт бар дьонугар улахан хомолтолоох, аһыылаах. Ааны тэлэччи аһан, доргуччу дорооболоспутунан, ис-иһиттэн сырдыгынан сыдьаайан киирэн кэлэрин билигин бары суохтуубут.

Биһиги, биир дойдулаахтара, кини үлэтинэн-хамнаһынан, ситиһиилэринэн киэн туттабыт. Сырдык мөссүөнэ биһиэхэ үйэлэргэ өлбөөдүйүө суоҕа. Улууспут, өрөспүүбүлүкэбит сайдыытын түстүүргэ Александр бэйэтин тула түмпүт биир санаалаахтара кини кэскиллээх, ыллыктаах этиилэрин олоххо киллэрэргэ дьулуһуохпут, албан аатын үйэтитэргэ салгыы үлэлэһиэхпит.

***

Николай Старостин, Андрей Находкин, Павел Сазонов,

Мария Шипошина, Александр Тарасов, Александр Куличкин,

Владимир Птицын, Иван Птицын.