Лена Максимовна АММОСОВА өрүү сүрэхпитигэр

2017 сыл алтынньы 2 күнүгэр уһун, ыарахан ыарыы кэнниттэн Лена Максимовна Аммосова, Максим Кирович Аммосов – Чаҕылхай Максим аччыгый кыыһын сырдык тыына быһынна.

Кини олоҕун тиһэх күнүгэр диэри аҕатын үлэтин, олоҕун, Сахатын сирин туһугар охсуһуутун сырдатыыга ыкса үлэлэспитэ.

Лена Максимовна 1937 сыл балаҕан ыйын 12 күнүгэр Фрунзе (билиҥҥитэ Бишкек) куоракка төрөөбүтэ. 1960 с. Д.И. Менделеев аатынан Москватааҕы химико-технологическай институту үөрэнэн бүтэрбитэ. 1960-63 сс. – синтетическэй уонна натуральнай сыттаах веществолары научнай чинчийэр институт сотруднигынан үлэлээбитэ. 1963-93 сс. С. Векшинскэй аатынан вакуумнай техника научнай чинчийэр институтугар инженертэн саҕалаан старшай научнай сотрудникка тиийэ үлэлээбитэ. Манна кандидатскай диссертацияны көмүскээбитэ, 40-тан тахса научнай үлэлэри бэчээттэппитэ.

1993-1994 сс. – Саха республикатын постпредствотыгар бастаан хонтуруол уонна информатика секторын сэбиэдиссэйинэн, ол кэннэ дьыалалары дьаһайааччынан үлэлээбитэ. 1996-2000 сс. – РФ Госдуматын депутата З.А. Корнилова көмөлөһөөччүтэ этэ. 2000 сылтан «Север» ОАО фирмаҕа үлэлээбитэ.
“Нам улууһун” МР, «Хатырык нэһилиэгэ» МТ Бочуоттаах гражданина, СР норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, государственнай тутул эйгэтигэр М.К. Аммосов аатынан Государственнай бириэмийэ лауреата.

Аҕата Максим Кирович, кэлин ийэтэ Раиса Израилевна, эдьийдэрэ Аэлита уонна Яна күн сириттэн барбыттарын кэннэ, бииргэ төрөөбүт чугас дьоннорун ааттарын үйэтитиигэ үлэни тус бэйэтин ураты эппиэтинэһин уонна иэһин курдук ылсан үлэлээбитэ.

1989 с. саҕалаан Л.М. Аммосова аҕатын көмүллүбүт сирин ирдэһиини ылсыбыта, Россия уонна Киргизия партийнай архыыптарыгар үлэлэһэн, 2000 сылга, Максим Кирович уонна кини сэттэ доҕотторо, соратниктара «Коммунарка» диэн ааттанар НКВД урукку полигонугар көмүллүбүт сирдэрин чуолкайдаабыта. Ол түмүгэр, 2002 с. балаҕан ыйын 27 күнүгэр «Коммунаркаҕа» репрессияҕа түбэһэн тыыннара быстыбыт сахаларга пааматынньык туруоруллубута.

Лена Максимовна аҕата төрөөбүт Сахатын сиригэр үбүлүөйдэргэ эрэ буолбакка, дьону-сэргэни кытта алтыһа, билсэ элбэхтэ кэлэ сылдьыбыта. Ол тухары кини М.К. Аммосов Саха сирин государственноһын туруулаһыытыгар саҥа биллибит чахчылары, докумуоннары илдьэ кэлэрэ, ол чахчылар кэлин кинигэлэр буолан тахсалларыгар улахан кылаатын киллэрбитэ.

Уһулуччулаах государственнай, партийнай деятель, улуу биир дойдулаахпыт М.К. Аммосов аччыгый кыыһа Лена Максимовна Аммосова сырдык мөссүөнэ, Саха сирин историятын чинчийиигэ, чулуу дьонун ааттарын үйэтитиигэ киллэрбит кылаата үйэлэргэ умнуллуо суоҕа, биһиги өйбүтүгэр-санаабытыгар, сүрэхпитигэр мэлдьи баар буолуоҕа.

***

А.П. Атласов, С.И. Сивцева, И.Р. Попов, С.Д. Кобякова, Е.М. Ларионов, В.Е. Никонов, И.З. Кривошапкин, И.П. Пестреков, А.В. Кириллин уо.д.а.