Владислав КРИВОШАПКИН: Дьааҥы нэһилиэктэрэ ууга барар төрүөттэрэ – Дулҕалаах үрэх сүнньэ уларыйыыта

Тохтообот өһүөн ардах түһэн дьааҥылар ууга бардылар.

Бастаан Суордаах ууга барда, онтон Дулҕалаах диэн нэһилиэк.

 2004 сыллаахха улахан уу кэлэ сылдьыбыта, онтооҕор өссө сүрдээх уу кэллэ  диэн олохтоох оперштаб бэлиэтээтэ. Оччолорго Дулҕалаах ортото – үрдүк сирэ арыыланан хаалбыта, бу сырыыга сороҕо тимирдэ. Олорчу ууга барыаҕын 30-45 см эрэ тиийбэтэ.

От ыйын 10-11 түүнүгэр уу кэлэрэ тохтоото, биир таһымҥа турар эрээри, анал сулууспалара иккистээн уу кэлиэн сөп диэн сэрэттэллэр.

“Дулҕалаах барыта ууга барда, барыллаан ааҕааһынынан 50 ыал дьиэтигэр уу киирдэ”, диэн Дьааҥыттан биллэрэллэр.

Aartyk.Ru дьон олорор сирин уу ылар төрүөтэ туохханый диэн улуус мунньаҕын депутатыттан Владислав КРИВОШАПКИНТАН ыйыта сылдьыбытын кини маннык быһаарар:

-Дулҕалаах үрэх сүнньэ Суордаах бөһүөлэгин аннынан эргиирэ көһөн, сотору-сотору мотуоктаан, кытылы суурайан 18 уһаайба, дьиэ ууга барбыта 20-ччэ сыл буолла. Уонтан тахса сыл, Москвага тиийэ, быһыт  дуу, үрэх сүнньүн көннөрөр үлэ дуу бырайыагын үөрэтэ-чинчийэ сылдьыбыттара да, хамсааһын тахсыбатаҕа. Үлэ сыаната бэрт, сүүһүнэн мөлүйүөнтэн миллиард үп наада  диэн буолан испитэ.

Үрэххэ барбыт дьиэлээх, уһаайбалаах ыаллар компенсациялара эмиэ быһаарыллыбакка турбута. Ону былырыын, 2021 сыл сайын правительство председателя Андрей Тарасенко Дьааҥыга кэлбитигэр улуус баһылыга Гаврил Чириков маннык кыһалҕалаахпыт диэн Суордаахха илдьэ сылдьыбыта.

Тарасенко онно көрөн баран, судургутук миэстэтигэр улахан техника аҕалан саас сүнньүн хастарыахха сөп, дьаһайыам диэбит этэ. Ол уонна дьиэлэриттэн маппыт ыаллар  компенсацияларын туһунан бу ааспыт кыһын правительство дьаһал таһааран хамсааһын тахсан испитэ. Эмсэҕэлээбит ыаллары испииһэктээн, бюджет кыаҕынан көрөн, 7 ыалга компенсация харчыта 2022 сылга көрүллүбүтэ.

Оттон үрэх сүнньүн көннөрөргө 10 мөл. солк. көрүллэн тендер ыытыллыбыта. Онно биир предприниматель кыайан баран аккаастанан кэбиспитэ. Онон ол үлэни “Дороги Арктики” тэрилтэҕэ сүктэриллибитэ.

“Дороги Арктики” тэрилтэ кыһыҥҥы суол сабыллыан иннинэ улахан техниканы Суордаахха кыайан аҕалбакка хаалан, үлэ эһиилгигэ көстө диэбиттэрэ.

Онон Суордаахха улахан проблемалара быһаарыллара республика салалтатыттан, улуус туруорсуутунан балайда хамсаан испитэ, дьиҥэ.

Быйылгыттан саҥа культурнай киин дьиэтин тутуута, киин котельнай тутуута эҥин көрүллэн испитэ баара , аны улахан уу кэлэн алдьатта. Суордаахтар онон эрэллэрэ эрэ республика уонна улуус салалтатыгар: сыана  үрдээтэр да, салгыы кыһалҕаны быһаарар, өрө тардар инилэр диэн.

Үрэх сүнньүн көннөрөргө 10 мөл. солк. көрүллүбүт. Тэҥнээтэххэ – Дьокуускайга Ленин памятнигын өрөмүөннүүргэ 19,5 мөл. солк. көрүллүбүтэ.

Дьиҥинэн, Дулҕалаах үрэх сүнньүн көннөрдөххө, Дулҕалаах уонна Суордаах нэһилиэктэрэ ууга барар кутталларын суох оҥоруохха сөп эбит. Ити икки нэһилиэккэ холбоон 700-чэкэ киһи олорор.

***

Туйаaра НУТЧИНА,

Aartyk.Ru