Сунтаар улууһугар бырамыысалынас сайдар инники кэскиллээх
Кулун тутар 11 күнүгэр, биһиги улууспутугар бырамыысалынаһынан дьарыктанар улахан түөрт тэрилтэ үлэ ыытар, онно СӨ Экология, сир баайын туһаныы уонна ойуур хаһаайыстыбатын министиэристибэтин көҕүлээһининэн тэрилтэлэр бэрэстэбиитэллэрин кытары общественнай түмсүүлэр, ситэриилээх былаас уорганнара кыттыылаах айылҕаны харыстыырга туһуламмыт дьыалабыай кэпсэтии олохтонно. Мунньахха Сунтаар улууһун Аҕа баһылыга Анатолий Григорьев биһиги улуус улахан тэрилтэлэрэ «Сунтарцеолит» ХЭТ уонна «Кэмпэндээйитээҕи тууһу хостуур хампаанньа» бэйэлэрин хайысхаларыгар улуус бүдьүөтүгэр эбии үп киирэригэр сөптөөх үлэни ыыта олороллорун иһитиннэрдэ.
Тэрилтэ бэрэстэбиитэллэрэ уопут атастаһыытыгар уонна олохтоох нэһилиэнньэни үлэҕэ ыларга улуус дьаһалтатын кытары бииргэ үлэлиир уопсай түмүккэ кэллилэр.
***
«Сунтаар улууhа (оройуона)» муниципальнай оройуон дьаһалтатын пресс – сулууспата.
Обсуждение • 7
Добавить комментарийОставить комментарий
Не пропустите
Шиномонтаж Левша
Cтоматология 32
Бырамысылыныссыс диэн тугуй
Руки прочь от священной сунтарской земли временщики хреновы! Все испоганят нашу природу, млин!
Киһи сайын буолуон да баҕарбат. Сыл аайы 5-6 мөл. га ойуур барахсан көҥүлүттэн умайбыта хаһыс сылай? Сир сылааһын тутар Хара Тыабыт барахсан сайын аайы умайан, биир оччо мас кэрдиллэн тыын да ылбакка кыһын уһуннук, сытыытык тымныйда. Киһи -аймах сиргэ үлэлээн эбэн үтүөнү үлэлээн үүннэриэн сүрэҕэлдьээн паразит быһыытынан олорор буолла, ол айыллыбыт үтүөнү аҥардастыы айбардаата, сиирин сиэтэ, ыһарын ыста, олорбут сирэ абааһы аймаҕын кэнниттэн курдук барыта атарааба, алдьатыы, ыра санаата элбэх куойкалаах онкобалыыһа. Дьон иҥсэтинэн, акаарытынан хостоон ылар, полезные ископаемые диэн ааттыыр Сир эттиктэрэ Сир олоҕор туох оруоллаахтарын үөрэтэр наука киһи-аймахха бүгүн да суох. Мин курдук Сири харыстааҥ, кыылы, көтөрү кыргымаҥ, уоту умулларын диир хотун аныгы былааска оппозиция. Былааска эрэ буоллаҕа, оттон былаас Сир Ийэҕэ, Хара Тыаҕа, Төрүт Итэҕэлгэ, Омукка, Аҕаларын Дойдутун бэйэтиттэн ураты тыыннааҕар барытыгар оппозиция буоларын билбэккэ бүгүн «дьоллонор».
Туох бүгүн киһи-аймаҕы сирэйин аҥаарын бүрүнэ сылдьарга тиэртэ: олорор эйгэтин киртийиитэ. Ону өйдөөн салгыы атыннык дьаһанарын оннугар, аҕыйах күҥҥэ биир ыарыыттан вакцина айынан баран, акаарытынан олоххо айанныырын тохтотор баҕата арай көстүбэт.
Сир баайын 100 млрд. баайын Саха сириттэн баһабыт диэн киһиргэнии. Онтон төһөтүн тииһэбит. Олохтоох омук үксэ чааһынай дьиэҕэ олорор, дэриэбинэҕэ. Чааһынай дьиэлэр эргэ дьиэттэн көһөрүү программаҕа киирбэттэр. Соҕуруу көһөн барарга олохтоох омуктарга көһөр харчы көрүллүбэт. Бюджет үлэһиттэриттэн ураты Саха сирин олохтоохторо биирэ да севернэй надбавка диэни түһээн да баттаппат. Чааһынай сүөһүлээх дьон үлэлээбит үлэтин апчырыйар, сүөһүтүн сурунар биир да бас билэр сүөһүтэ суох скпх-лар ол баайын, үлэтин сурунар дьонугар пенсионнайга, страховкаҕа үп укпакка тыабыт дьоно биирэ да сүөһү көрөн пенсияҕа тахсар кыаҕа суох.
Арай олорор Дойдубутугар Сир илдьи тыытыллыбыт атараабалаах салгынын, уутун бэйэлээх бэйэбит эппитинэн- хааммытынан иҥэринэн ФИЛЬТР оруолун толорон олоробут.
Күһүн күөх халлааҥҥа тураах эрэ үөрдээн көтөн ааһар буолла.
Итинник тугу да анааран көрбөт үйэ киһи бэйэтин ИҤСЭтинэн кулгааҕын, хараҕын бүөлэнэриттэн эбитэ дуу эбэтэр туохтан эбитэ дуу?
Аанньаран Кулаковскай “Ойуун түүлэ” айымньытыгар биир үйэ аннараа өттүгэр өтө көрөн суруйуохтара дуо: өйдөөх диэҕи өйдөөбөт үйэ кэлиэ диэн. Аныгы киһи хараҕын дала көрөрүн өйдөөбөт, үйэлэри өй-санаа күүһүнэн өтүөхтээҕэр.
Биирдэ кэлэр Олоххо сымыйаны суруйааччы, албыны арбааччы, Ийэ Сири сиэччи, уоруйах дьаралыктанан, көтөрү-сүүрэри кыргааччы, үтүөнү-кэрэни, күөх кырыһы урусхаллааччы, бэйэтин эрэ бэрдимситээччи, Аҕа Дойдуну таҥнарааччы быһыытынан Олох олорон ааспатах Киһи.
Ону Эһиэхэ бар-дьоммор эмиэ баҕарыым.
Сахамин Афанасьев салайааччылаах Айылҕабыт харыстабылын министерствота Айылҕаны сииргэ үллэрэр, наар промышленность сайдарыгар үлэлиир. Айылҕаны промышленность алдьаппытын саматарын, сиири утарбытын биирдэ истибит суох. Наар биир эмит боростуой киһини эккирэтэн браконьер диэн ааттаан млн. ыстарааптаппытын кэпсэл оҥостор. Оттон промышленность харчылаах дьоно бүтүн өрүс балыгын эһэрин буолуохтааҕар, олохтоох норуоту кыргарын тохтоторго үлэ ыытара көстүбэт. Биирдэ эмит норуот бэйэтэ көмүскэнэр диэн хайҕаатаҕа буолар. Туох эмит алдьархай буоллаҕына сымыйаннан дьону уоскутааччы оруолун толорор.
Промышленность диэн алдьатарын билбэт буолан эрдэҕэ, аныгы үтүктээйи үөрэҕэ атына буолуо, Россиябыт Айылҕатын “харыстабылын” министрэ юрист үөрэхтээҕин курдук.
Дьэ харчылаах дьон алдьатарын утары көрбөт эбэтэр алдьанар- абырахтыыр диэни арааран өйдөөбөттөрө, билбэттэрэ кыайар диэҕи мин хотон үлэһитэ ыстатыйа бөҕөтүн суруйдум 28 сылга. Биир эмит бырабыыталыстыба хамнастаах үлэһитэ ыстатыйа буолуохтааҕар, оччо этиини,
харысхал тылын эппитэ дуу, суруйбута дуу биллибэт, иһиллибэт, көстүбэт.
Сир Ийэ барахсан тыыннаах буолан, Киһини булан кэҕитэн-этитэн эрдэҕэ, түүннэри-күнүстэри тохтуур бокуой биэрбэккэ толкуйдатар. Арай аныгы былаас дьоно көрүлүүрүн, хайҕанарын быыһыгар биир тылы эппитин биэс ыстатыйа суруйааччыны хамнастаан арбанар. Эҥин дьикти. Кураанах иһити тоҥсуйар дуорааннааҕын курдук, туох кураанах барыта дуораана эмиэ оннук.
Иҥсэ ыспыт сирэ ардьайан сытар. Ону саптарар, крематорий туттарар, геология сүүһүнэн тыһыынча сири дьөлө үүттээн хаалларбыт турбатын хомуйтарар кыһатыгар утуйбакка баттаппытын суруйбуттара суох. Оччо ыар баттыктааҕа буоллар таах да мин курдук түүннэри бэйэтэ суруйуо эбитэ буолуо.
Сунтаардар, хаарыаннаахай Аан Айылҕаҕыт Сирдэрин, хаарыаннаах үрэххитин -Ыгыаттаны нефтэргэ туран биэрдигит. Улуус ситэри тэпсиллэр буолла. Дьэ уонна ким олорор эһиэхэ инникини санаабат салайааччылар?