Улуу Ленин төрөөбүтэ 155 сылынан кини туһунан аҕыйах чахчы

• Владимир Ленин дьиҥэр муус устар 23 күнүгэр төрөөбүт. Ол эрээри бэйэтэ 22 чыыһыланы талбыт.
• Кырачаан Володяны православнай таҥара дьиэтигэр сүрэхтээбиттэр. Ол эрээри кини, таҥараны итэҕэйбэт буолан, олоҕун устата христианствоны утары охсуспут.
• Владимир Ленин дворянин эбит. Тоҕо диэтэххэ, аҕата Илья Николаевич, 1877 с. статскай советник чыынын ылбыт. Бу удьуорунан утумнанар чыын буолар. Онон, Владимир Ильич син биир дворянин буолар.
• Ленин логика эрэ диэн бирэдимэккэ «түөрт» сыананы ыла сылдьыбыт. Ол да буоллар, оскуоланы кыһыл көмүс мэтээлинэн бүтэрбит.
• Владимир Ильич Казань университетыгар юридическэй факультекка киирбит. Ол эрээри ыраахтааҕы былааһын утарар устудьуон тэрилтэтигэр сылдьан өрө турууга кыттыбыт уонна үөрэҕиттэн ууратыллыбыт. Кинини күнүскү үөрэххэ ылбат буолбуттар, ол иһин юрист идэтин экстерн ньыматынан Санкт-Петербург к. кыһыл дьупулуомнаах бүтэрбит.
• Ленин намыһах уҥуохтааҕын бары билэбит, оттон чопчулуур буоллахха —1,65 м.
• Владимир Ильич барыта 148 айар ааттаах эбит. Итилэртэн «Ленин» эрэ диэн аат үчүгэйдик иҥмит. Бастакытын 1901 с. туттуллубут. Тоҕо итинник ааттаммыта биллибэт. Лена өрүс аатынан диэн биир эрэ сабаҕалааһын баар.
• Ленины Нобелевскай бириэмийэҕэ иккитэ түһэрбиттэр: 1917 с. Норвегия национал-демократтара, 1917 с. Турция Стамбул университетын профессордара уонна устудьуоннара. Нобель кэмитиэтэ Арассыыйаҕа гражданскай сэрии буола турарын иһин биэрбэтэх.
• Ленины кытта Крупская таҥара дьиэтигэр бэргэһэлэммиттэр. Кинилэр ссылка кэмигэр бииргэ буолаары маннык хардыыга барбыттар. Ол сахха таҥара дьиэтигэр эрэ холбоспут дьон сойуустарын билинэллэрэ.
• Надежда Крупская, доруобуйата мөлтөх буолан, кыайан оҕоломмотох.
• Сэбиэскэй кэмҥэ улуу сирдьит аатын оҕолорго ордук элбэхтик биэрбиттэр. Холобур, Вилен, Владлен, Арвиль или Арлен (армия Владимира Ленина диэн суолтаҕа) уонна Варлен (Великая армия Ленина диэн суолтаҕа).
• Владимир Ильич худуоһунньуктарга позируйдуурун сөбүлээбэт эбит. Ол иһин 1930-с сылларга скульптуратын уонна мэтириэтин киниэхэ майгынныыр юрист Иосиф Славкин уобараһынан уруһуйдууллар эбит. Биирдэ Ленин кэргэнэ Иосиф сирдьиккэ оннук айылаах майгыннаабатын бэлиэтии көрөн, ЦК ыҥыран позируйдуурун боппуттар.
• Сэбиэскэй кэмҥэ Ленин туһунан тахсыбыт кинигэ ахсаана аан дойдуга иккис миэстэни ылбыт. Бастакыга итэҕэл туһунан кинигэлэр сылдьыбыттар.
• Ленин Сталины «Правда» хаһыат эрэдээктэринэн үлэлиир кэмиттэн саҕалаан кириитикэлиир эбит. Оттон кэриэс суругар кинини суостаах майгытын уонна былааһы бэйэтигэр ылбытын иһин сөбүлээбэтин эппит.
• Владимир Ильич киинэни 20-с үйэ сүрүн ускуустубата буолуо диэбитэ, көрөргүт курдук, туолан турар.

***
Киин таһаарыыларынан бэйэ кэр