ТЫЛ ТЫЫННААХ БУОЛАРЫН ТУҺУГАР

Олунньу 13 күнүттэн саҕалаан өрөспүүбүлүкэбитигэр төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик декадата бэлиэтэнэ турар. Бу декада чэрчитинэн, олус элбэх тэрээһин ыытылынна улуустарга, оскуолаларга тэрээһиннэр өссө да ыытылла тураллар. Хомойуох иһин, үгүс дьон төрөөбүт тылбыт туһунан бу эрэ күннэргэ саныыбыт диэн этэр санаалара дөрүн-дөрүн ватсап ситимигэр иһиллэн ааһар.
Тылы үйэтиитии, тыыннаах хаалларыы ону ааһан сайыннарыы чахчы, киһи ааһан иһэн оҥорбот дьыалата. Билигин, улахан омуктар олох араас эйгэтинэн сабардыы олорор кэмнэригэр биһиги оҕолорбутун, ыччатарбытын ийэ тылбыт алыбынан, кини күндү сүмэһинин литературнай тыл күүһүнэн эрэ быыһыыр кыахтаахпыт, – диэн санааны Опера уонна Балет театрыгар ыытыллыбыт өрөгөйдөөх киэһэҕэ тумус туттар саха сайдам дьоно бука бары эппиттэрэ.
Саха омуга бэйэтин норуотун тылынан уус-уран литературалаах, уус-уран ааҕар кинигэлээх буоллаҕына, хаһан даҕаны өлөн-охтон биэриэ суоҕа. Ол чаҕылхай холобурунан, «Бичик» кинигэ кыһатын үлэтэ буолар. Бу күннэргэ Дьокуускайга кэлэ сылдьар Арассыыйаҕа кинигэни оҥорон таһаарааччылар ассоциацияларын бэрэсидьиэнэ Константин Чеченев бу курдук сыаналаата:

—Биһиги ассоциациябытыгар барыта 270 кэриҥэ Арассыыйа норуоттарын национальнай тылларынан таһаарар издательстволар бааллар. Кинилэртэн биир бастыҥнара «Бичик” кинигэ кыһата буолар. Арассыыйа биир бастыҥ издательствота диэтэхпинэ, бука, сыыспатым буолуо. Саха сирин Бырабыыталыстыбата бэйэтин төрөөбүт тылын хайдах курдук биэбэйдиирин, үтүөтүк сыһыаннаһарын «Бичик” үлэтин-хамнаһын, дьиэтин-уотун боппуруоһун быһааран хайдахтаах курдук тутан-хабан олорорун көрөн элбэххэ үөрэнэбит. 92 сыл таһараарыылаахтык үлэлээн кэлбит тэрилтэ, өссө да элбэҕи ситиһиэҕэ өрөспүүбүлүкэҕэ олорор норуоттар төрөөбүт тылларын сайыннара туруо диэн эрэнэбит.

Бүгүн Август Васильевич Егоров уонна Валерий Николаевич Луковцев курдук төрөөбүт тылларын туһугар утумнаахтык, уйгулаахтык үлэлиир салайааччылардаах национальнай кинигэ кыһата аҥаардастыы бэйэтин эрэ үлэтин чорбоппокко тыа сиригэр өйдөрүн-сүрэхтэрин ууран туран үлэлиир тэрилтэлэри эмиэ бэлиэтээтилэр. Ол курдук, Бастыҥ үлэлээх бибилэтиэкэ диэн бэлиэ суругу Уус-Алдан улууһун бибилэтиэкэтигэр, уонна Амма, Ньурба муниципальнай тэриллиилэргэ туттардылар. Бу бэлиэ суруктар өр сыллаах, унньуктаах үлэ түмүгүн кэтээн көрөн Саха өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханыгар Тыл бэлиитикэтин сэбиэтин бигэргэтиитин ааспыттара. Онон тыл тыыннаах буоларыгар үлэ күннэтэ ыытыллар. Тыа да сирэ буоллун, Дьокуускайга уутуйан олохсуйбут улахан издательстволар да буоллуннар. Төрөөбүт төрүт тылынан саҥаттан саҥа айымньылар, саҥаттан саҥа санаалар ойуу кэриэтэ тиһиллэннэр үлэ күннэтэ күөстүү оргуйар.

***

НИК “Бичик”