Оботу туттунуохха
Aartyk.Ru редакция почтатыгар араас суруйуулар, сонуннар киирэллэр. Бугун Айтал Иванов суругун бэчээттиибит:
“Билэргит курдук А.С. Николаев 2018 сыл сааһыгар Ил Дархан эбээһинэһин толорооччунан дойду салайааччыта Путинтан анаммыта. Ити кэннэ ол сыл күһүнүгэр быыбары кыайан Ил Дархан буолбута. Быыбар тэрээһинэ кэккэ боппуруостардаах этэ. Чэ, ити хааллын.
Айсен Сергеевич Москубатааҕы судаарыстыбаннай университеты бүтэрбитэ. Кини Федот Тумусов чугас аймаҕа, быраата буоларын быһыытынан атын устудьуоннар курдук харчы кырыымчыгар кыһарыйтарыы диэни билбэтэҕэ. Үрдүк үөрэҕи бүтэрэн баран тута САПИ Москубатааҕы самалык тэрилтэтин салайааччытынан анаммыта. Билэргит курдук Ф. Тумусов САПИ дириэктэрэ этэ.
Ол кэннэ Айсен Сергеевич “Алмазэргиэнбанк” салайааччытыгар тиийэ үүммүтэ. Онтон депутатынан үлэлээбитэ. 2004 сыллаахха В. Штыров кинини Үп миниистиринэн анаабыта. Ол кэннэ Ил Дархан администрациятын салайааччытынан, правительство председателин солбуйааччытынан, Дьокуускай мэрынан үлэлээбитэ.
Көрөргүт курдук Айсен Сергеевич куруутун үп-харчы үрдүгэр сылдьыбыта. Онтон да сылтаан буолуо, кини харчыны сыаналаабат буолбут чахчылара элбэхтэр. Холобура, 2019 сыллаахха Дыгын оонньууларыгар анаан туспа стадион туттарыах буолбута. Аата айгырын! Үс Хатыҥҥа итиччэ элбэх баараҕай тутуулар сылга икки күн туһаныллан баран быраҕыллан хаалаллар. Аан дойдуга итинник көстүү суох. Оттон Ил Дархан Дыгын эрэ оонньууларыгар анаан стадион туттарыах буолар. Сылга аҕыйах чаас туһанан баран быраҕан кэбиһиэхтээх үһүбүт.
Дьокуускайдааҕы ГРЭС-2 2017 сыл бүтэһигэр үлэҕэ нэһиилэ киирбитэ. Дьиҥинэн 2015 сыллаахха киириэхтээх этэ. Итини ситэрэргэ диэн 2017 сыллаахха Саха сирин правительствота 1 млрд солкуобайы ыыппыта. Ити үп “Алмазы Анабара” акцияларын атыытыттан киирбит харчы этэ. Ыытыллыбыт харчы суотугар Саха сирэ Русгидро тэрилтэ акцияларын бас билиэхтээх этэ. Ол айыыта онон, туох да биллибэт. Дьиҥинэн ылбыттара буоллар хаһыат сирэйин барыа этилэр. Онон сылыктаатахха ылбатахтар быһыылаах. Тыа сиригэр хас трансформатор, хас уот линията баарын ааҕа сылдьыбыттара, акцияҕа киирэргэ аахсаары. Ол барыта Айсен Сергеевич былааска кэлиэҕиттэн тохтотулунна быһыылаах. Туох да сурах-садьык суох.
“Алроса-Нюрба” акцияларын 10%-на 2018 сыл сайыныгар атыыламмыттара. Дьиҥинэн сылтан сыл дохуот биэрэ олорбут акциялары атыылыыр сөбө суоҕа эрдэттэн биллэр этэ. Итини атыыттан киирбит харчыны “Якутия” АХ, “Алмазаэргиэнбанк”, “Стерх” СХ, о.д.а. ылбыттара. Онтон кинилэр төһө сайдан-чэчирээн тахсыбыттарай? “Якутия”, “Алмазаэргиэнбанк” сыккырыыр тыыннара эрэ олорор правительство көмөтүнэн. “Стерх” 2019 сыл күһүнүгэр моҥкуруут барбыта. Онон “Алроса-Нюрба” акцияларын харчыта кумахха ууну куппут курдук симэлийбитэ.
2019 сыл сайыныгар Ил Дархан Арктическай центр диэн баараҕай тутууну Сайсары күөл кытылыгар оборчо сиргэ туттараары гынара биллибитэ. Итини тутарга быһа холуйан 19 млрд солкуобай ороскуоттанара этиллэр. Аны туран үлэһиттэригэр, көрүүтүгэр, өрөмүөнүгэр төһөлөөх үп сыл аайы ороскуоттанара биллибэт. Дьокуускай куоракка икки улахан театр, хас да култуура кииннэрэ бааллар. Олорго күн аайы концерт, спектакль, култуура тэрээһиннэрэ буолбаттар. Ити аата ситэри туһаныллыбакка тураллар. Арктическай центрга олоҥхону иһитиннэриэхпит диэн эрэннэрэллэр. Биллэн турар, аҕыйах киһи кэлэн истиэ. Ол сыл баһыгар-атаҕыгар аҕыйах көрөөччүлээх олоҥхоҕо анаан итиччэ элбэх үтүмэн үбү барыыр үһүбүт. Атын да сиргэ буолуон сөп этэ, онно усулуобуйа барыта баар. Ити Арктическай центры тойоттор иһэр-аһыыр, көрүлүүр сир оҥостуохтара. Ыччакка куһаҕан холобуру көрдөрүөхтэрэ. Аны туран билиҥҥи Арассыыйаҕа ханнык баҕарар тутуу хоруупсуйата, үбү-харчыны уоруута суох буолбат. Дьиҥинэн Арктическай центры тутааһын туохха да наадата суох. Ити тутуу үбүн тыырар эрэ дьоҥҥо суолталааҕа сэрэйиллэр.
Арктическай центры тутарга харчы суох, тоҕо диэтэххэ Саха сирин бюджета дефицитнэй. 19 млрд. солкуобайы син биир иэс ылыахха наада буолар. Ону ким биэрэрэ биллибэт, онто да суох элбэх кредиккэ иэстээх өрөспүүбүлүкэҕэ. Мин санаабар итиччэ элбэх харчы көстөр кыахтаах буоллаҕына туһата суох тутууларга буолбакка, дохуот биэриэн сөптөөх дьыалаҕа угуохха сөп. Холобура, ньиэп-гаас месторождениетын атыылаһан, ону хостотуохха сөп. Билигин гааһы омук баайа Авдолян диэн киһи бас билэр ЯТЭК диэн тэрилтэтиттэн атыылаһа олоробут. Бэйэ гааһын хостоотоххо ол үп төттөрү өрөспүүбүлүкэҕэ киирэ туруо этэ. Оннук былаан уруккаттан баар да олох кыаллыбат. Итинтэн да атын дохуот киллэрэр дьыала элбэх Саха сирин курдук сиртэн хостонор баайдаах өрөспүүбүлүкэҕэ. Кэбис, Арктическай центр курдук туһата суох тутууларга үтүмэн үбү бараамыахха, сөптөөхтүк, сиэрдээхтик дьаһаныахха”.
Айтал ИВАНОВ.
***
Aartyk.Ru
Обсуждение • 19
Добавить комментарийОставить комментарий
Шиномонтаж Левша
Cтоматология 32
Суруйан иhиҥ, кытаатыҥ!
Саамай сеп! Автор эппитигэр барытыгар соп диэбэппин эрээри ити Арктическай центр тутуутун утарабын!
септеех тыл ес буолла. наьаа дэлэйдик туттар салайааччланныбыт. Патриотизм диэн баран …
Айсеммыт производство, тыа хаьаайыстыбата диэн туохтарый диэн норуоттан ыйытан билэр киьи быьыылаах, ол гынан саха улахамсыга бе5е, ыйытан саатка киириэ дуо. Билбитинэн норуот убун ыьар уонна уорар эрэ адьынаттаах быьыылаах. Оччо тутуон ба5арбыт буолла5ына, ойо5о бокуонньук Крыловтан ылар харчытыгар туттун ээ.
Саамай сеп. Туохпут барыта сиэри таьынан курдук буолаары гынна. Ол мелуйуенунэн сууммалаах дьиэлэр оннугар тыа сирин сайдыытыгар угуллара быдан ордук буолуо этэ. Тыа сирэ уксэ оьо5унан оттунан, таьырдьа благоустройстврлаах олорор.
Тутулуннун ээ. Эьиги харчыгыт барыа баарай. Муоста эмиэ тутулуннун того наар утарагыт? Егор Афанасьевич да сагана барыны бары утара олорооччугут ди сахалар.
Аата сурун! Хаьан бу уолгутун сиэмэхтээн бутэгит??!! Туоххутун былдьаттыгыт?! Тумусов аймага буолбатах буолан ыыстаан тагыстыгыт, аймахтаргытын бэйэгит кере, кемелеье сылльаргытын билбит суох!!! Тутутулун сана олох ирдэбилинэн, кердерерунэн харчы баар буоллагына, наар тыа сиригэр олоххут мелтегун суруйангыт, бэйэгититтэн тутулуктаах барыта, бары куораты була сатаан ол бу хабалага киирэн байбыккыт суох, дойдугутугар олорон улэлээн, бэйэгит ону маны онорон , дьиэгитин уруккутун бу куоракка кэлэ кэлэ сыалай дэриэбинэ микрорайонун онороргут курдук дойдугутугар оннук тутан, оностон олоруоххутун онтон!!!
Айсен производство диэннэ улэлээбэтэ5э итинэн кестер. Солодов эмиэ уруучукаттан ыарахан кетехпетех киьи. Ити дьоннор оло5у билбэттэр. Онноо5ор киьиргэтэр производственник Штыровтара атыылыыртан атыны билбэт этэ. Ити дьон хантан сайыннарыахтарай Саха сирин?
Айтал саамай сепке суруйбут, биир тоhо5ону саайбатах киhини анааннар, саха дьонун сорго мунна киллэрдилэр, кырдьык ЯТЭКы куоттардылар, наар бэйэтин бизнеhын ейеен тахсар. Конечно, физик буолла5а, дьиннээх экономист буолбатах, билиннэ Правительство бары итинниктэр,заочниктар
Ньурба Алроса акциятын харчытыттан Ньурбалар тигистилэр дуо?
Ньурба Алроса акциятын харчытыттан Ньурбалар тигистилэр дуо?
Айсен нюрбач буо, мээнэ мээнэ ньурбалары кэрбээмэн ээ,
Саамай сепке суруйбут!
Бастакы атыыьыттаргыт ШВА БЕА этилэр билигин да кинилэр комолорунэн барыта барда.Правит. харчытын ыскайдаан тэрилтэлэр банкрот буоллулар БЕА ноу-хаута харчыны кумахха кутар.Дыбарыаьы утарабын.Муоста арай илин эцэрдэр аргылыы киирэллэригэр табыгастаах паромца баппаттар.Кинилэр эрэ айдааннара.Саха сиригэр куол орус киьитээ5эр элбэх диэбиттэрэ ханна да итинник кэбилэммэттэр оруьу туоруу сатаан.Ньурба акциятын беа атыылабыта Попову хаайыыга уган туран.Газ нефть- ВСТО-Сила Сибири эмиэ БЕА илии баттаспыта.Ону суруйан дуомнаа.
Сыл аайы ыарыһахтар Якутскайга киирэн МРТ түһэллэр,уочарат безе көрсөннөр, ол оннугар хас улуус аайы МРТ ылар кыаллыа суоза дуо? Сыаната 10 эрэ миллион, ону салайааччыларбыт быһаараллара буоллар
МРТ-ны улуус бэйэтэ ылар туруорар дьонун корор.Ону ситиспэтэх гл. врач минздрав улэьитэ оччо5о туохха нааданый диэн боппуруос туруохтаах.Харчы то5о кэмигэр тыырыллыбатый.Барытын туруорсубаккыт ыьыах оонньу кор аргыстаах олоро5ут.Эдэрдэр куоракка аргылыы киирэллэр ускул тэскил сылдьаллар.Тойотторгут адм. харчытын сииллэр бары билэ5ит.Илин эцэргэ спец. мед. центр колцентр оцоруц аргылаан паромца да куоракка да баппаттар.
Олоҥхо биллэрин курдук уһуннук ылланар. Ону билиҥҥи үйэҕэ ким истиэй, суох буоллаҕа. Атын да Культуура Кииннэригэр истиэххэ, тэрийиэххэ сөп ини. Ити Арчы Дьиэтэ диэҥҥэ дьон төһө сылдьарый? Суох тэҥэ. Урут Тэрис, Кондаков тыыннаах эрдэхтэринэ ону-маны саныа этигит. БЕА Тэристээҕи отой туоратар этэ. Тоҕото биллэр-бүлүүлэрин иһин. Ол оннугар ити уус Мандары Единай Россияны кигэн хайҕата, хайҕата өрө тутуу.
Мандар уус сахаҕа элбэҕи оҥорбут киһи. Киниэхэ тоҕо таалгыт кырыыланна?
Арктическай центр туохха да наадата суох..Саха итэгэлин дьиэтин ол оннугар тутуохха.Дьиэтэ уота суох сылдьабыт.