Гаврил Чемоханов: Кыбартыырабын ыарыһахтарга бэлэхтиибин

Балаҕан ыйын 9 күнүгэр Куорат төрөөбүт күнүн чэрчитинэн Гаврил Чемоханов «Битва блогеров» социальнай бырайыак кыайыылааҕынан ааттанна. Ол курдук, биһиги хаһыаппыт дьоруойа, ханнык да ыарахантан иҥнэн-толлон турбат күүстээх санаалаах Гаврил биир хостоох кыбартыыра хаһаайына буолла.

Олордуу (трансплантация) бүөрдээх эрээри былырыын Польшаҕа ыытыллыбыт национальнай трансплантационнай оонньуулартан икки кыһыл көмүс, түөрт үрүҥ көмүс уонна биир боруонса, быйыл Италияттан Европа чемпионатыттан боруонса уонна үрүҥ көмүс мэтээллэрдээх кэлбит Гаврил Чемоханов туһунан биһиги бу сайын суруйан турабыт. Интервью ылар кэммитигэр кини “Битва блогеров” социальнай бырайыакка кытта сылдьар этэ.

Урут кэпсээбиппит курдук, Гаврил Дьааҥы улууһуттан төрүттээх. Оҕо эрдэҕиттэн тустуунан утумнаахтык дьарыктаммыт буолан, оскуола кэнниттэн Санкт-Петербург куоракка Лесгафт аатынан физкултуура институтугар туттарсан киирбит. Ол эрээри үөрэҕин бүтэрбэккэ, тутууга үлэлээбит. Ити сылдьан эмискэ, бэйэтэ билинэринэн, доширак, кока-кола, халбаһы аһылыктан иммунитета кэбирээн, сотору-сотору тымныйан тумуулаан… икки бүөрэ аккаастаабыт… Хата, кини дьолугар, 2017 сылтан Саха сиригэр диализка сылдьар пациеннарга өлбүт киһи бүөрүн олордор эпэрээссийэ оҥоһуллар буолбута. Онон кини бастакы 8 пациент ахсааныгар киирсэн, бүөр олорторор дьолго тиксибит үөрүүтүн үллэстибитэ. Диализ курдук сылаалаах, киһи кутун-сүрүн баттыыр, сэниэтин эһэр процедураттан босхоломмута.

– Гаврил, кыайыыгынан ис сүрэхтэн эҕэрдэлиибит! Бастатан туран, кылгастык, «Битва блогеров» бырайыак туһунан кэпсээ эрэ.

– Арассыыйаҕа биллэриллибит Волонтерство сылынан биһиэхэ олус үчүгэй, таһымнаах уонна, саамай сүрүнэ, туһалаах бырайыак буолан ааста. Муус устар ыйтан саҕалаан биэс ый устата ыытылынна. Күрэх алта улахан түһүмэхтэн турда. Хас түһүмэх аайы тэрийээччилэр сорудах биэрэллэр. Ол түмүгүнэн ый аайы алталыы киһи сыыйыллан истэ. Өскөтүн күрэххэ кыттарга сэттэ уонча сайаапка киирбит, онтон 36 киһи сүүмэрдэнэн кыттыбыт буоллаҕына, финалга алта киһи хаалан кииристибит. Сорудахтар олус уустук этилэр. Хас биирдиибититтэн элбэх бириэмэни, сүүрүүнү-көтүүнү, сыраны эрэйдилэр. Блогердар күрэхтэрин быһыытынан, бастатан туран, суруйар, санааны дьоҥҥо тиийэр гына сааһылаан үллэстэр ураты дьоҕур ирдэммитэ. Ону, атын даҕаны сорудахтары ыарырҕатан, оннооҕор Антон Васильев курдук күүстээх блогердар туораабыттара.

– Дьиҥэр, эн блогер буолбатах буоллаҕыҥ?

– Оннук. Ол эрээри мин бу күрэх социальнай хайысхалааҕын иһин инбэлиит дьон кыһалҕатыгар уопсастыба болҕомтотун хатыыр сыаллаах-соруктаах кыттыбытым. Дьиҥнээх блогердар, холобура, социальнай ситимнэргэ сүүһүнэн тыһыынча сурутааччылаах буоллахтарына, мин баара-суоҕа 2500 сурутааччылаах этим. Ол да буоллар бу ааспыт биэс ыйы быһа утуйар ууну умнан туран күүскэ үлэлээн, туруоруммут сыалбын-сорукпун ситтим. Хомойуох иһин, сорохтор дьон сүрэҕин бааһын таарыйан, дьону аһыннаран, манипуляциялаан кыайдыҥ диэн хомуруйаллар. Хайдаҕын да иһин, мин бэйэм туспар буолбакка, кыһалҕалаах дьон туһугар үлэлээтим.

– Дьон кыһалҕатыгар сүүрдүм диэн, ити кыбартыыраҕын бүөр ыарыһахтарга биэрэр үһүгүн дии?

– Саха сиригэр бүөр ыарыһахтары эмтиир Диализ кииннэрэ Жатайга, Мииринэйгэ, Дьокуускайга уонна Нерюнгрига эрэ бааллар. Ол эбэтэр, ыарыһах булгуччу ити куораттарга көһүөн наада. Маныаха өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтэ, олорор сир куортамыгар диэн, сылга 120 тыһ. солк. биэрэр. Бу бэйэтэ да кыра харчы ыарыһахха барытыгар тиксибэт. Итиннэ тиксэр туһуттан ыарыһах ханна да үлэлээбэт, туох да дохуота суох буолуохтаах. Ол иһин үгүс ыарыһахтар бу куораттарга көһөн тиийэн, үйэлэрин уһатар баҕаттан, бэйэлэрин харчыларынан дьиэ куортамныырга күһэллэллэр. Мин бу Блогердар күрэхтэригэр кыттыбыт сыалым диэн – ити кыһалҕаны оннуттан сыҕарытыы. Ол курдук, бу сүүйбүт 2 мөлүйүөн 750 тыһ. солкуобай сыаналаах биир хостоох кыбартыырабын атыылаан, Дьокуускай куоракка диализка сылдьар дьоҥҥо босхо гостиница тэрийиэхпин баҕарабын. Атыылаан диэн, ити Транстрой хампаанньа биэрбит Дзержинскэй уулуссатыгар тутулла турар кыбартыыраны “Центр гемодиализа РС (Я)” НКО аатыгар көһөрөн баран, ол суотугар өрөспүүбүлүкэ көмөтүнэн гостиница туттарар баҕа санаа баар.

– Босхо?

– Босхо. Ити кыбартыырабын атыылаан, Дьокуускай куоракка Гимеин оройуонугар баар «Диалог» диализ кииниттэн чугас сир учаастага атыылаһан, гостиница туттарыахпын баҕарабын. Диализка эмтэнэр дьону онно босхо олохтоон, үйэлэрин уһатар, кыһалҕаларын чэпчэтэр ыра санаалаахпын. Босхо диэнтэн киһи соһуйара суох. Аан дойду сайдыылаах судаарыстыбаларыгар социальнай хайысхаҕа сүҥкэн болҕомто ууруллар, босхо өҥөнөн хааччыйыы холобура үгүс. Биһиэхэ ити кыаллыбат буолан, холобура, бу диализка сылдьар дьон кыһалҕаҕа кыпчаттаран, үп-харчы суоҕуттан куттара-сүрдэрэ тостон, суорума суолланаллара үгүс.

– Дьокуускай куорат киинигэр кэриэтэ сир учаастага көстөрө уустук буолуо суоҕа дуо?

– Оннук буолар биллэр. Ол эрээри саҥа талыллыбыт баһылыктарбыт – Ил Дархан Айсен Николаев, киин куорат баһылыга Сардаана Авскентьева даҕаны норуот кыһалҕатын билэр, өйдүүр муударай дьон буолуохтара диэн эрэнэбин.

– Күрэххэ кыайыыны ситиһэргэ эйиэхэ кимнээх сүрүн күүс-көмө буоллулар?

– Бастатан туран, кэргэммэр уонна ийэбэр муҥура суох махталбын тиэрдэбин. Бу ааспыт биэс ый устата мин кыһалҕабын кыһалҕа оҥостон, бары өттүнэн күүс-көмө буолбуттарыгар. Ону сэргэ “Айгуль” маҕаһыыннар дириэктэрдэрэ Флида Габбасоваҕа, Саха өрөспүүбүлүкэтин Аҕаларын лигатын салайааччыта Айхал Габышевка о.д.а. сүһүөхтээх бэйэм сүгүрүйэн туран махтанабын.

– Күрэхтэн бэйэҕэр тугу ыллыҥ?

– Сыалбын ситиспиппиттэн дуоһуйууну ыллым. Санаабын сааһылаан суруйарга, дьоҥҥо тиэрдэргэ үөрэнним. Дьокуускай куоракка олус элбэх кыһалҕалаах дьон баарын билэн, сүрдээҕин харааһынным. Онон Блогердар киирсиилэрэ миэхэ түмүктэнэ илик. Бырайыак бүттэ гынан баран, билигин даҕаны кыһалҕалаах дьоҥҥо көмөнү оҥорорбутун салгыыбыт. Ол эрээри бу күрэх мин олохпор саамай улахан ситиһиим буолла.

– Гаврил, өссө төгүл эҕэрдэлиибит уонна ыра санааҥ олоххо киирэригэр баҕарабыт!

***

Галина НОВИКОВА,

“Киин Куорат” хаһ.