Курс валют
$
92.26
0.33
99.71
0.56
Курс валют
Курс валют
$
92.26
0.33
99.71
0.56
Меню
Поиск по сайту

Афанасий МАКСИМОВ: “Оппозиционер” диэн дьарык, идэ буолбатах

23.08.2018 09:03 3
Афанасий МАКСИМОВ: “Оппозиционер” диэн дьарык, идэ буолбатах

Афанасий МАКСИМОВ быыбарга сирэй киирсибэт эрээри сорох-сорох кандидаттары агитациялаан тиритэ-хорута сылдьар.

-Афанасий Николаевич, оппозиционер буолан бүттүҥ? Оппозиция былааҕа суулунна?

-“Оппозиционер” диэн дьарык, идэ буолбатах. Холобур, мин 2000 сыллартан  республика баайын-дуолун ыһыы-тоҕуу үгэскэ кубулуйан эрэрин өйдөөн, ону күүскэ утарбытым. Дьиҥэр, Штыровы бастаан өйүүр этим. Кини республика туһа диэн үлэлии сатыыр курдуга. Онтон кэнники кимэ-туга дьэҥкитик көстүбүтэ.

-Айсен НИКОЛАЕВТЫЫН билсибитиҥ ырааттаҕа?

-Бэйэбит уолбут, эмиэ мин курдук тыа сиригэр, боростуой дьоҥҥо төрөөбүт-үөскээбит, үөрэммит, улааппыт киһи буоллаҕа.

Айсен Сергеевичтыын Ил Түмэн иккис ыҥырыылаах мунньаҕар депутаттыаҕыттан үчүгэйдик билсэбит. Кэлиҥҥи сылларга салайааччы, политик быһыытынан буста-хатта. Саҥа ирдэбиллэргэ билиитинэн, үөрэҕинэн, уопутунан, таһымынан толору эппиэттиир киһи дии саныыбын. Ону таһынан, мин кинини киһи быһыытынан, майгытын-сигилитин ытыктыыбын. Политиктар араас буолаллар. Сорохтор дьон да дьылҕатынан оонньооччулар бааллар. Оттон кини оннук буолбатах. Сахалар кини тула сомоҕолостохпутуна, быыһык, уустук кэмнэргэ бу тоҕооһу мүччү туппатахпытына табыллар.

-Бэйэҥ дьыалаҥ, ааһыныыҥ ханна тиийдэ?

-РФ Үрдүкү суутугар адвокаттар ааһыныынан дьарыктана сылдьаллар.

-Билигин, кандидаттары агитациялыырыҥ таһынан тугунан дьарыктанаҕын?

-Мин дьарыгым элбэх.Хаһан да быар куустан олорбут суох.

-Чуолаан?

-Былааннарбын ыһа-тоҕо кэпсии сылдьарбын сөбүлээбэппин. Барыта кэмигэр биллиэҕэ.

-Диэ…

-Оннук.

-Партияларбыт суолталара, ааттара, барыларын да киэнэ барда быһыыта. Дьон тура-тура партияларын уларытар буоллулар.

-Биһиги, сахалар, партияннан арахсарбытын сыыһа дии саныыбын. Дьиҥэр, аҕыйах ахсааннаах омук буоларбыт быһыытынан, эн – “кыһылгын”, “үрүҥҥүн”, “хараҕын”…

-…“эриэҥҥин”…

-…диэбэккэ, киһитинэн, профессиональнай дьоҕурунан, дьыалатынан көрөн куоластыах этибит. Дьиҥинэн,  ахсаана аҕыйах омук, бу уустук кэмҥэ, салайааччыбыт тула түмсэн сырыттахпытына эрэ тыыммытын уһатар кыахтаахпыт.

-Ил Түмэн кэчигирэччи үс ыҥырыылаах мунньаҕын депутата буола сылдьыбыт киһи, эн санааҕар идэтийбит парламент биһиэхэ наада дуо?

– Ил Түмэн бастакы, иккис мунньахтара икки палаталаах этилэр. Аллараа палата -профессиональнай депутаттар, үөһээ – общественнай депутаттар этилэр.
Икки палаталаах парламент төннөрө буоллар үчүгэй буолуох этэ. Уонна, мин санаабар, “генераллары” Ил Түмэҥҥэ депутатынан талары тохтотуохха наада этэ.

-Бай. Бэйэҥ “генерал” буола сылдьан депутаттаабытыҥ дии?

-Ол иһин этэбин. Тэрилтэ салайааччыта сүрүн үлэтин таһынан депутаттыыра, общественнай үлэнэн дьарыктанара олус уустук, ыарахан. Хас биирдии киһи бэйэтин дьыалатынан дьарыктаныахтаах.

-Республика билиҥҥи балаһыанньатын хайдах сыаналыыгын?

-Хомойуох иһин, биһиги кэнники кэмҥэ республикабыт “оччо баай”, “бачча баай” диэн аар-саарга айдааран, киһиргэнэн олорон кэллибит. Аан дойдуну кэрийэ сылдьан итинник “пиар” оҥостубут республика, федеральнай бюджет дотациятыгар олорор регионнар испииһэктэригэр үс бастакы хобдох миэстэҕэ киирэ сылдьар.Тоҕо маннык буолла?

-Дьээрэ…

-Холобур, биһиги алмаастан 70-80 млрд солкуобайы сыллата бюджеппытыгар ылабыт, Тоҕо диэтэххэ, “АЛРОСА” АК 33% акциятын Саха сирэ бас билэр, хампаанньа үгүс нолуогун биһиги бюджеппытыгар төлүүр.
Онтон ньиэп харчытынан ыллахха, алмаастааҕар элбэхтик хостонор эрээри, 20-25 млрд солкуобайы эрэ Саха сирин бюджетигэр киллэрэр.Тоҕото эмиэ биллэр – биһиги ити салааҕа биир да акциябыт суох. Хостуур тэрилтэлэр атын сиргэ регистрациялаахтар – нолуок атын сиргэ барар, ону ааһан үтүмэн дьону вахтанан аҕалан үлэлэтэллэр. Ол дьоннорун таһаары тайҕа быыһыгар “Боинг” сөмөлүөттэригэр анаан 3,5 км бетоннай балаһа туттубуттара. Көмүскэ, чоххо биир оннук. Сотору “Сила Сибири” үлэҕэ киириэҕэ, ньиэп-гаас омук дойдуларыгар атыыланыаҕа, ол айылаах харчы хамсааһыныттан биһиги туоратыллан, арыыланан хааллыбыт.

Гаас-ньиэп дойдутугар олоробут да, онтубут кыраныысса таһыгар атыыга барар, оттон биһиги бэйэбит туттар сэлээркэбитин, бензиммитин Омскайтан, Ангарскайтан таһа олоробут.
Бу барыта мин үөһээ эппит кэнники 18 сылга барбыт сыыһа экономическэй политика сабыдыала буолар. Ол иһин, бастатан туран, бу сиртэн хостонор ньиэпкэ-гааска, көмүскэ, чоххо республика бэйэтин экономикатын салаатын саҥаттан тэрийиэн, сөргүтүөн, акционер быһыытынан сабыдыаллаах, кыттыгастаах буолуон наада. Оччоҕо эрэ бэйэбит бюджеппытын толору хаачынар кыахтаныах этибит.

Биллэн турар, итини тэрийэр, иилиир-саҕалыыр манан дьыала буолбатах. Ол эрээри санаа кыайар буоллаҕына, илии-атах да кыайыах тустаах дии саныыбын. Олорбокко, ытаабакка-соҥообокко үлэлиэхпитин наада. Норуоппут, сахабыт туһугар диэн санааҕа түмүстэхпитинэ кыаллыан сөптөөх дьыала.

Ону ааһан, саҥа сүүрээннэри, технологияҕа, цифровой экономикаҕа, харса суох эдэр дьоммутун киллэрэн иһиэх тустаахпыт. Бу биһиги олохпут инники сайдыыта буолуоҕа.

Бюджеппыт төһөнөн кыахтаах, үптээх буолар да, соччонон тыа сиригэр, социальнай эйгэҕэ, доруобуйа харыстабылыгар, пенсионердарга уо.д.а бэйэбит көмө оҥорор кыахтаныах этибит.

-Быыбар хайдах ааһан эрэр дии саныыгын?

-Быыбар олох ирдэбилинэн, уруккалартан соччо атына суох ааһан эрэр. Буоларын курдук, саагабар көрдөөччүлэр элбэхтэр, оннук “үһү”, маннык “үһү” диэн кэпсээннэр, үһүйээннэр ватсапка үгүс. Биһиги сахалар барытын ылынан, итэҕэйэн иһэр майгылаахпыт, айылҕалаахпыт. Холобур, Дьокуускай куорат баһылыгын быыбарыгар турбут кандидаты, ким эрэ кэтэх кэпсэтии ыытан, харчы төлөөн туран туораппытын курдук үһүйээн элбэх. Ону эбии үлүннэрэн, атаҕастаммыт киһи курдук ыһа-тоҕо кэпсэнии эмиэ дэлэй. Дьиҥ иһигэр киирдэххэ, ити кини политик быһыытынан буһа-хата, инникитин эрдэ көрүнэ сылдьыбатын туоһута буоллаҕа. Партиятын хас сырыы аайы уларыта сылдьара тэптэҕэ. Ону кыаммат киһи куораппытын сөптөөхтүк салайыа этэ дуо? Мин санаабар – суох.

***

Aartyk.Ru

 

Обсуждение • 3

Добавить комментарий
  1. Бэрт кэпсэтии

    Айсен Николаевпытын куускэ ейуеххэ!

  2. Сөҕөбүн

    Оппозициялаан аһыа суохпун диэ

  3. бээди1

    түмсэр кэм тирээн кэллэ.

Оставить комментарий