“Киин” баанньык дьылҕата

Чернышевскай уул., 8 үлэлээбит куорат “Киин” баанньыгын киһи эрэ барыта ахтар.

Үйэ аҥаарыттан ордук кэмҥэ үлэлээбит үчүгэйкээн тэрилтэ үс сылтан бэттэх сабыллан, дьиэтин түннүктэрэ-үөлэстэрэ эрэ чоҕуоруһан тураллара, бииринэн, хараастыылаах, иккиһинэн, сэрэхтээх. Көтүрүө буоллар көтүрэн, өрөмүөннүө буоллар өрөмүөннээн дуу, саҥаттан тутан дуу испэттэрэ куорат дьонун улаханнык долгутар.

Учаастак туһунан

“Киин куорат” хаһыат эрэдээкэсийэтигэр куорат кырдьаҕас олохтооҕо, 75 саастаах Александр Кириллин кэлэн, бу боппуруоһу “хаһыатынан быһаарарбытыгар” соруйда.

– Былырыын баччаларга бу боппуруоһу “Саха сирэ” хаһыакка таһаартарбытым. Онно урукку мэрия киһитэ Дмитрий Садовников “Киин” баанньык учаастага атыыга барарын күүтэрбитигэр тиийэбит” диэн хоруйдаабыта, – диэн, этэргэ дылы, бэчээттэммиккэ эргиллэри модьуйда.

“Дмитрий Садовников, Дьокуускай баһылыгын 1-кы солбуйааччы:

– Киин баанньык саахалланар туруктаах буолан, былырыын сабыллыбыта. Эркинэ сууллан түспүтэ. 50-с сыллардааҕы тутуу буолан, лаппа эргэрдэ. Куруук инчэҕэйин, итии паар “оонньуурун” үрдүнэн, сөптөөҕүн өр сулууспалаата эрэ диир кыахтаахпыт. Куоракка Киин баанньык наадатын толору өйдүүбүт. Ол иһин, “Ормикс” тэрилтэттэн Горькай уулуссаҕа турар “Ниагара” дьиэтин атыыласпыппыт.

Бу дьиэни иһин-таһын баанньыкка анаан оҥорорго уонна саҥа оборудованиелары атыылаһыыга 80 мөл. солк. наада. Билигин итиччэ харчы куорат бүддьүөтүгэр суох. Ол иһин Киин баанньык дьиэтин учаастагын кытта атыыга туруорбуппут. Бастаан утаа интэриэһиргиир урбаанньыттар бааллар этэ эрээри, билигин тоҕо эрэ чуумпуран хааллылар. Тутуу барыыта бытааран итинник буолла. Сорох тутааччылар куорат ортотугар буолбакка, кытыы учаастактарга дьиэни-уоту туталлар. Онон Киин баанньык уонна учаастага атыыга барарын күүиэрбитигэр тиийэбит”.

(“Саха сирэ” хаһыат, 2017 сыл, алтынньы 11 күнэ)

Дьокуускай куорат үрдүнэн, дьиҥэр, баанньык суох буолбатах. Биллэринэн, Залог оройуонугар өссө биир муниципальнай баанньык баар, ону сэргэ хас даҕаны чааһынай баанньык, сауналар үлэлииллэр. Ол эрээри норуот бу Киин баанньыгы чөлүгэр түһэрэри кытаанахтык туруорсубута ыраатта.

– Киин баанньык суох буолуоҕуттан, мин Жорницкайга Александр Махутов диэн предприниматель чааһынай баанньыгар сылдьабын. Наһаа үчүгэй баанньык. Туох-баар кыаммат-кырдьаҕас, ыалдьыт бүтүннүү ону була сытабыт. Мин тус санаам – куорат ити миэстэни букатын былдьатымыан наада. Оччоҕуна эрэ баанньыкпыт “Киин” диэн аатын тутан хаалыаҕа. Ити бииринэн. Иккиһинэн, турар сирэ табыгастаах.

Хайа баҕар бэйэтин убаастанар куорат муниципальнай баанньыктаах буолар. Дьокуускай куоракка 300 тыһыынчаттан тахса киһи олорор дииллэр. Ол үлүгэр киһи барыта душтаах, ванналаах буобатах. Куорат кытыыта барыта мас дьиэ. Бу дьон ханна суунан-тараанан сылдьаллар? Саунаҕа сылдьаллара буолуо гынан баран, биһиги, кырдьаҕастар, сауна паарын сөбүлээбэппит. Сауналар миинньиктэнэри сөбүлээбэттэр даҕаны. Хомуйуохтарын сүрэҕэлдьииллэрэ буолуо, – диэн санаатын үллэстэр Александр Кириллин.

Хаһыаттар уота-күөһэ суох суруйаллар

Александр Кириллин куорат баһылыгынан Юрий Заболев олорор эрдэҕиттэн, өссө сууллуон инниттэн турбут кыһалҕаны хаһыаттар уота-күөһэ суох таһааралларын сөпкө бэлиэтиир. “Саха сирэ” хаһыат бу тиэмэни салгыах буолан баран сүтэн хаалбытын, “Кыым” хаһыат эмиэ биирдэ эмэ таарыйарын, оттон “Якутия” хаһыат букатын даҕаны аккаастаммытын сэһэргээтэ.

– Куорат аҥаара нуучча тыллаах. Онон “Якутия” хаһыакка таһаартараары гыммыппын, Айсен Николаев оскуола, оҕо саадын тутуутун эрэ бастакы уочарат сорук быһыытынан билинэр, онон баанньык боппуруоһун туруорар устуойута суох диэн аккаастаабыттара, – диэн хом санаатын үллэстэр.

Ол иһигэр бу муниципальнай хаһыат ааттаах “Киин куорат” букатын кыһаммаккыт диэн бэлиэтиирэ, кырдьык, баар суол.

– Ол түмүгэр биһиги үһүс сылбытын чааһынай дьон сирэйин-хараҕын кэтиибит. Сыаналара үрдүк. Айанныырга да сылаалаах. Саҥа баһылык Сардаана Авксентьева, дьэ, хайыыр? 15 сыл Куорат мунньаҕын, үбүн-харчытын тыырбыт киһи тылын-өһүн истэн баран, мин Авксентьеваны быыбардаабытым. Онон ити боппуруоһунан күүскэ дьарыктаннаҕына сатанар … – диэн түмүктээтибит кэпсэтиибитин.

Кириллин баанньык боппуруоһун ааспыт кыһын мэрия отчуотугар кытта көтөҕө сылдьыбыт:

– Онно Анатолий Кырдьаҕааһап “Садовников сөпкө эппит, икки сыла суох быһаарыллыбат боппуруос” диэн хоруйдаабыта. Куорат баһылыгын социальнай боппуруостарга солбуйааччы Евдокия Евсикова тугу да саҥарбатаҕа. Саҥа баһылык Бастакы солбуйааччыта Владимир Федоров урукку баһылык быыбардарыгар, дьокутаат да буоларыгар туалет, баанньык боппуруостарын күүскэ туруорар этэ. Онон бу салалта ити боппуруоһу ылсыаҕа диэн эрэнэбин.

“Киин” баанньык эргэ дьиэтин көтүрүү боппуруоһа эмиэ сытыытык турар. Эмиэ ааспыт сылга Центральнай уокурукка куорат баһылыгын отчуотугар олохтоохтортон “ыччат мустар буолла, иэдээн тахсыан сөп” диэн этиилэр киирэннэр, Дмитрий Садовников “Куорат киинигэр сууллара улахан сэрэҕи үөскэтэринэн, сыл бүтүөр диэри көтүрүллүөҕэ”, – диэн хоруйдаабыт этэ.

Мунньах түмүгүнэн “Жилкомсервис” тэрилтэҕэ быйыл көтүрэргэ сорудахтаабыттар, диэн “Киин куорат” журналиһа  Галина НОВИКОВА суруйар.

***

Aartyk.Ru