Курс валют
$
92.26
0.33
99.71
0.56
Курс валют
Курс валют
$
92.26
0.33
99.71
0.56
Меню
Поиск по сайту

Тэҥкэҕэ суол оҥорооччулар сквердэрэ саҥалыы тыыннанна

01.10.2020 16:14 0
Тэҥкэҕэ суол оҥорооччулар сквердэрэ саҥалыы тыыннанна

2011 сыллаахха Тэҥкэ аартыгар хайа үрдүгэр эмискэ Тэҥкэ-Бордоҥ суолун  оҥорооччуларга аналлаах  оччолорго ураты оҥоһуулаах искибиэр оҥоһуллубута үгүс киһини үөрдүбүтэ. Быйыл Арассыыйаҕа Үйэтитии уонна Албан аат, Саха сиригэр дойдуга бэриниилээх буолуу онтон Сунтаар улууһугар Сүгүрүйүү уонна үйэтитии сылларыгар сөп түбэһиннэрэн, искибиэр саҥардылынна.


2011 сыллаахха бу искибиэр идиэйэтин, бырайыагын оҥорооччунан Тойбохойго олорор Ньурбаттан төрүттээх Тэҥкэ күтүөтэ Валерий Петрович Илларионов буолар. Ону тоҕо бу бырайыакка ылсыстыҥ диэн ыйыппыкка хоруй судургу буолбута: «Киһи бу сиргэ тыыннааҕар, үлэлии-хамсыы, күлэ-үөрэ сылдьар кэмигэр чиэстэниэхтээх-бочуоттаныахтаах дии саныыбын» диэн хайа да өттүнэн дьиэк биэрбэттии эппиэттээбитэ. Кини этэринэн, бу искибиэр бастаан тутулларыгар кинилэр дьиэ кэргэттэрин таһынан Тэҥкэттэн Валентина, Григорий Игнатьевтар, Сунтаартан Тамара,  Борис Игнатьевтар уонна Демьян Арьянович бэйэтэ буолбуттара. Демьян Арьянович маннык чиэстээһини-бочуоттааһыны күүппэтэх буолан, искибиэр аһыллыытыгар соһуйбут, үөрбүт-көппүт сирэйэ-хараҕа ураты этэ.

Искибиэр оҥоһуллуутун устуоруйата хайдах этэй?

Тэҥкэ, Бордоҥ нэһилиэктэрин Бочуоттаах гражданина, Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин Президиумун, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бэрэсидьиэнин Бочуотунай кырааматаларынан наҕараадаламмыт, «Бордоҥ» сопхуос номоххо киирбит тырахтарыыһыгар Матросов Демьян Арьяновичка быһаччы сыһыаннаах. Ону таһынан урукку «Бордоҥ» дириэктэрэ Петр Николаевич Степанов, улуус бастакы баһылыга Александр Иннокентьевич Петров ааттарын кытта быһаччы сибээстээх. Олох укулаата уларыйар, ыһыллыы-тоҕуллуу ыарахан сылларыгар кинилэр хорсун санааны ылынан, үп-харчы кырыымчыгыттан иҥнибэккэ бу икки нэһилиэги холбуур суолу оҥорууну өйөөн, үбүлээн ылыммыттара билигин санаатахха, туһугар эмиэ хорсун быһыы этэ.

Үгүс үрэхтэри, айааннары быһыта охсон ааһар 40 биэрэстэ  усталаах уустук суолу оҥорууга түүннэри-күнүстэри үлэлээбит Бордоҥ ньургун мэхэнисээтэр уолаттарын – Павел Николаевич Саввинов, Валерий Кириллович Алексеев, Иннокентий Николаевич Федотов, Валерий Николаевич Сидоров, Коммунар Январьевич Моякунов о.д.а.  ааттарын билигин эмиэ ааттаан, ахтан-санаан, сүгүрүйэн ааһар тоҕоостоох, сиэрдээх.

Сүгүрүйүү уонна үйэтитии сылыгар сөргүтүлүннэ

Туох барыта кыраттан саҕаланар. Искибиэр ааптара Валерий Илларионов быйыл дойдубутугар Арассыыйаҕа Үйэтитии уонна Албан аат, Сахабыт сиригэр дойдуга бэриниилээх буолуу онтон Сунтаар улууһугар Сүгүрүйүү уонна үйэтитии сылларыгар сөп түбэһиннэрэн, “айбыт” искибиэрин уһун үйэлээх гына уларытан оҥорорго туруммута. Холобур, урукку искибиэргэ тимиргэ сыһыарыы ойуулар оннуларыгар металлокерамикка көспүт ойуулар уһун кэмҥэ турарга аналлаахтар. Онон бу искибиэр Сунтаар улууһун салалтата биллэрбит Сүгүрүйүү уонна үйэтитии сылыгар сөргүтүллүбүтэ ордук бэлиэ диир бырайыак ааптара. Кырдьык, маннык өйдөбүнньүктэр бааллара ордук ыччаты үлэҕэ көҕүлүүргэ, дойдуну таптааһыҥҥа иитэр-үөрэтэр суолталаах буоллахтара.

Ону сэргэ тэҥкэлэр биир дойдулаахтарын, сэрии бэтэрээнин, быйыл сайын 95 сааһын туолбут Петр Константинович Яковлев хоһоонугар эмиэ Тэҥкэ уола Николай Семенович Саввинов матыыбыгар ырыа буолан көппүт Тэҥкэ туһунан хоһоон устуруокаларыттан киллэриллибитэ эмиэ кэрэхсэбиллээх эбит. Ааптар Валерий Илларионов тапталлаах кэргэнин Вера Софроновна төрөөбүт дойдутун устуоруйатын хасыһан билэрин туоһута буоллаҕа. Саҥардыллан оҥоһуллубут искибиэргэ билиҥҥи Тэҥкэ инники кэскилин – ыччатын уонна Далбар Хотуттарын мэтириэттэрэ баара өйдөбүнньүк суолтатын улаатыннарар.

Оттон Тэҥкэ нэһилиэгин бастакы баһылыга, кытыы нэһилиэк уота сөҕүрүйбэккэ үүнэ-сайда турарыгар күн бүгүҥҥэ диэри сүбэ-соргу, ыйыы-кэрдии биэрэн бэйэтин сэмэй кылаатын киллэрсэ сылдьар Григорий Иванович Игнатьевка миэстэ бэриллибитэ саамай тоҕоостоох эбит.

Дьэ ити курдук улуус биир кыраһыабай, мааны айылҕалаах Тэҥкэ сиригэр киирэр  аартыкка устуоруйа сууйуллубат туоһута буолан, бэртээхэй тутуу кими баҕарар айхаллыы көрсөр, атаарар. Олохтоохтор күндү күтүөттэригэр, күөх Ньурба ньургун уолугар Валерий Петрович Илларионовка махтаныахтарын махтаналлар.

Искибиэри саҥардан оҥорууга көмөлөспүт Сунтаартан Борис, Тамара Герасимовтарга, Иван, Надежда Поповтарга, Тэҥкэттэн Игорь, Зинаида Индеевтэргэ, Тэҥкэ нэһилиэгин баар-суох сыбаарсыгар Валентин Иннокентьевка олохтоохтор махталлара улахан.

***

Источник: Газета “Сунтаар Сонуннара”,

Борис Николаев

Оставить комментарий    

Шиномонтаж Левша

СахаСтройПлит
Cтоматология 32
«Стоматология Все 32»