Курс валют
$
91.98
0.11
100.24
0.27
Курс валют
Курс валют
$
91.98
0.11
100.24
0.27
Меню
Поиск по сайту

Мэҥэ Хаҥалас олохтоохторо сытыы боппуруостарын туруорсаллар

17.02.2021 16:01 0
Мэҥэ Хаҥалас олохтоохторо сытыы боппуруостарын туруорсаллар

Олунньу 17 күнүгэр СӨ Ситэриилээх былааһа иккис күнүн Мэҥэ Хаҥалас улууһун олохтоохторун иннигэр 2020 сыллааҕы отчуотун туруорда. Уопсай иһитиннэриини тыа хаһаайыстыбатын миниистирин бастакы солбуйааччы, улуус куратора Татьяна Осипова туруорда. Министиэристибэлэртэн тустаах бэрэстэбиитэллэр кытыннылар, ыйытыыларга хоруйдаатылар.


Татьяна Матвеевна слайдалары туһанан дакылааты бэрт интэриэһинэйдик, чопчу уонна тыа дьонугар тиийимтиэ гына лоп бааччы кэпсээтэ. Бу күн бастакы аҥарыгар ZOOM платформа нөҥүө Дьабыыл, Төҥүлү, Доллу, Араҥас, Мэҥэ, Мөҥүрүөн, Хапчаҕай нэһилиэктэрэ холбоннулар.

Ааспыт сылга улуустан боротокуолга 102 пуун киирбит. Былырыын тараттар оскуола-саады, биэлсэр-акушер пуунун туттарыы, гаас ситимин тардыы, Бэдьимэ-Нал хайысхатынан ууну бырахтарыы боппуруостарын туруорбуттар. ФАП туттарыыта 2025 сылга бырагыраамаҕа киирбит, гаас ситимин боппуруоһа толороллубут. Бэдьимэ-Нал хайысхатынан 700 тыһыынча куб ууну хачайдааһын былааннанар эбит. Быйыл олохтоохтор оскуола-саад тутуутун, ТХПК «Тарат» сайылыгар электро-уот ситимин тардыыны туруорустулар. Оскуола-саад тутуута 2026 сылга диэри былааҥҥа суох. Ол эрэн үөрэх министиэристибэтигэр муус устар 1 күнүгэр диэри сайаапканы хайаатар даҕаны ыытарга сүбэлээтилэр. Сайылыктааһыҥҥа Майатааҕы РЭС нөҥүө сайаапка биэрэн туруорсуу-эккирэтиһии үлэтин ыытарга эттилэр.

Доллулар 2020 сылга скважина боппуруоһун, оскуолаҕа эбии тутууну ыытары, успуорт былаһаакканы оҥотторууну, социалистическай үлэ геройа Тарас Десяткин аатын үйэтитиигэ пааматынньыгы, кинигэ таһаарыытын туруорсубуттар. Күн бүгүн Дьокуускай куоракка Тарас Десяткин аатынан  өйдөбүнньүк дуоска оҥоһуллубут, икки уулуссаҕа кини аатын иҥэриэхтээхтэр итиэннэ кинигэтэ оҥоһуллан бүппүт. Скважинаны оҥорууга улуустан уопсай сайаапка түһэрэн ханнык нэһилиэккэ сытыы боппуруос буоларынан көрөн уочараттатан боппуруоһу быһаарыахха наадалааҕын ыйдылар. Быйыл олохтоохтор подстанция өрөмүөннээһинин эттилэр итиэннэ эбэҕэ ууну бырахтарыыны эрдэ саҕалыыры туруорустулар. Оскуолаҕа эбии тутууну ыытыыга үөрэх министиэристибэтигэр муус устарга диэри сайаапка суруйан киллэрэри сүбэ-ама биэрдилэр. Оскуолаҕа массыынанан хааччыйыыга анал хамыыһыйа көрүүтүнэн былааннанар.

Дьабыыл нэһилиэгин дьоно-сэргэтэ былырыын эмиэ скважина боппуруоһун таарыйбыттар. Инникитин гаастааһыны туруорустулар, онуоха 2023 сылтан саҕалаан бырайыактааһын үлэтэ ыытыаллыахтааҕын. Билигин хочуолунайтан ититиини тардыы үлэтигэр биирдиилээн ыалы кытта үлэлэһэр сорук туруоруллуохтааҕын эттилэр. Нуораҕана итиэннэ хас да нэһилиэккэ быйылгы бүддьүөт тоҕо кыччаабытын туоһуластылар. Билигин үп министиэристибэтигэр сааһылааһын, тэҥнээһин үлэтэ барарын быһаардылар. Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 13 улууска бүддьүөт кыччааһына барбытын анаалыстыыр үлэ ыытыллар.

2020 сылга балыктаахтар гаастааһыны туруорсубуттар. Бу боппуруос үөрэтиллэр.  Быйыл Мүрү суолун тупсарыыны, ОДьКХ салаатынан дьиэлэри ититиигэ холботууну, суһал мэдиссиинэ массыынатынан хааччыйыыны,  суол бэлиэлэрин туруорууну эттилэр. Суол бэлиэлэрин туруоруу оҥоһулларын, кыһыҥҥы суолга бөһүөлэккэ киириини ыраастыыры, ититиигэ холбонууну биирдиилээн дьону кытта үлэлиир сорук туруорулларын эттилэр. Хас сыл аайы бөһүөлэккэ ититии схематын саҥардан иһиллиэхтээҕин ыйдылар.  «Хаххах» кээпэрэтиипкэ электро-уот ситиминэн хааччыйыыга боппуруос сайаапканан үөрэтиллэр.

Былырыын матталар бөһүөлэк иһинэн ааһар Мүрү суолун тупсарыыны, үүт харчытын улаатыннарыыны, кырдьаҕастар пансионаттарын туттарыыны боротокуолга киллэрбиттэр. Пансионат тутуута бырайыага оҥоһуллан, Арассыыйа таһымыгар куонкуруһу ааһыахтаах, электро-уот ситимин тупсарыыга 2022-2024 сс. бырагыраамаҕа көрүллэр. Матталар быйыл баһаарынай чааһы туруорустулар. Бу боппуруоһу боротокуолга киллэртэрэн, хайаатар да быһаарары соруктаатылар. Олохтоохтор Мүрү суолун тупсарыыны эмиэ эттилэр. Бу суол уотунан сырдатылларын итиэннэ быылы утары үлэ ыытылларын, 5 биэрэстэлээх суол тупсарылларын эттилэр. Иһэр уунан хааччыйыы нэһилиэккэ тыын боппуруос буолбут. Маны улууска уопсай бырагыраамаҕа киллэртэрэри сүбэлээтилэр. Гаастааһын боппуруоһугар Бороҕоҥҥо диэри бырайыактааһыҥҥа сайаапка оҥоһуллубут туһунан иһитиннэрдилэр.

Төҥүлүлэр 140 миэстэлээх оҕо саадын хаһыс да сылларын туруорсаллар. Билигин тутааччылар уларыйаннар, быйыл балаҕан ыйыгар хайаан даҕаны үлэҕэ киллэриэхтээҕин эттилэр. Бу туһунан олунньу 2 күнүгэр тутуу салгыы баран түмүктэнэрин туһугар көҥүл ылыныллыбыт. Олохтоохтор Төҥүлү-Бэдьимэ суолун өрөмүөннүүрү этэллэр. Билигин бу суол бэһис категорияҕа киирсэр буолан, өрөмүөн үлэтэ ыытыллыахтаах. Балыыһаҕа саҥа суһал массыынана хааччыйыыны эттилэр.  Төҥүлүгэ «Хоту» ТХПК буойунатын гаас ситимигэр холбууру туруорустулар.

Дойду нэһилиэгэр эмиэ скважина, үөһээҥҥи бөһүөлэккэ саҥа хочуолунайы туттарыыны, сибээһи тупсарыыны туруорустулар. Хочуолунайы көһөрөн таһаарыы бырагыраамата  инвестбүддьүөккэ билиҥҥитэ суоҕун эттилэр. Онон чааһынай тэрилтэлэри кытта үлэлэһэри эттилэр.

***

Виктория БЕЛОЛЮБСКАЯ

Оставить комментарий    

Шиномонтаж Левша

СахаСтройПлит
Cтоматология 32
«Стоматология Все 32»