Курс валют
$
92.59
0.02
100.27
Курс валют
Курс валют
$
92.59
0.02
100.27
Меню
Поиск по сайту

Киргизия ытык күөлүн туһунан

23.05.2023 15:40 3
Киргизия ытык күөлүн туһунан

(Салгыыта. Бастакы чааһа манна баар).

Киргизияҕа Россия пааспарынан көтүөххэ сөп, анал виза, көҥүл, ыспыраапка-тайма наадата суох. Ыллыҥ – көттүҥ.

“Дордой” ырыынактан ураты өссө биир эргиэмсиктэр тиэстэр сирдэрэ – “Мадина” ырыынак. Манна туох баар эгэлгэ, сиэдэрэй таҥас арааһа, фурнитура хара баһаам. Хаарыс солко, торҕо солко, сукуна, хлопок – дьиҥнээх да, искусственнай да, синтетическэй да.  Талбытыҥ.

Киргизияҕэ ону таһынан иистэнэр сыахтар дэлэйдэр. Онно-манна уран тарбахтаах, сатабыллаах иистэнньэҥнэри үлэҕэ ыҥырабыт диэн биллэриилэр тураллар. Эбэтэр бэлэм сыахтары кытары илии охсуһан таҥас тиктэриэххин сөп, эбэтэр бэйэҥ иистэнньэҥнэри хомуйан, сыах арынан атыыга таҥас тиктэриэххин син.

ЫСЫК КЕЛЬ

Иссык Куль – бэйэлэрин тылларынан “Ысык Кель” (Итии/Сылаас Күөл) саамай айанньыттар, ыалдьыттар  сылдьар биир мэҥэ сирдэрэ. Киргизияҕэ кэлбит дьон хайаан да бу уйаара-кэйээрэ биллибэт улуу эбэни көрүөхтэрин наада. Былыргы аата Туз Кель – Туус Күөл, ол иннинэ былыргы түүрдүү – Тэмиртунор диэн ааттаах үһү.

Бу күөл аан дойду 30 улахан эбэлэрин ахсааныгар киирсэр, оттон дириҥинэн 7-с миэстэлээх.  Уута туустаах уонна сир анныттан сылаас уу тахсар буолан тоҥмот эбит. Эбэҕэ 80-ча үрэх, өрүс түһэр гынан баран биир да өрүс, үрэх күөлтэн угуттаммат.

Ысык Кель Киргизия хотугулуу-илин өттүгэр,  Тянь-Шань сис хайа хоту өттүн быыһыгар сытар, 1608 м муора таһымыттан үрдүк. Киргизтэр ол сис хайаларын  Кюнгей-Ала-Тоо уонна Терскей-Ала-Тоо  диэн ааттыыллар эбит. Тоо – диэн хайа, Ала – ала, чыпчааллара мууһунан бүрүллэ сыталлар, Кюнгей – күннээх, Терскей – түҥнэри, күлүктээх.

Бишкектэн Ысык Күөлгэ таксинан 3 чааһынан тиийиэххэ сөп, эбэтэр маршрутнай микроавтобустарынан 3,5 чаас. Такси сыаната – 4,5 -4,7 тыһ. сом (үксүн 8 миэстэлээх минивеннэр сылдьаллар), автобус – киһиттэн 450 сом ылар. Автобус туолла да айанныы турар.

Автобустар Бишкек Арҕаа автовокзалыттан Чолпон Ата куорат автовокзалыгар илдьэллэр. Чолпон Ататтан таксинан түһэр гостиницаҕытыгар барыаххытын сөп. Суоллара остуол ньуурун курдук. Арай биир сиргэ кутуу суол баара, ону да асфальтыы сылдьаллара.

Трасса ортотун диэки хайа быыһынан айанныыгын. Өймөкөөҥҥө курдук Дьааҥы хайаларын үрдүк дабааннарынан туораабаккын,   хайа тэллэҕин быыһынан суол сытар. Суоллара түөрт балаһалаах, утары-таары айаны кэтит бетон эркин араарар, онон 100-130 км/ч элээрдэн олороллор. Суол кытыытыгар араас кафелар, сынньанар сирдэр уоттара угуйа олорор.

Биһиги Чолпон Атаҕа үс сулустаах  “Ак-Марал” (Маҥан марал/таба) диэн сынньанар кииҥҥэ хоннубут, биир хонуга икки миэстэлээх стандарт хос – 5,5 тыһ. сом, онно сарсыардааҥҥы аһылык киирэр. Отель улахан, киэҥ-куоҥ тэлгэһэлээх, иһирдьэ-таһырдьа бассейннаах, бэйэтэ сөтүөлүүр пляжтаах. Астара-үөллэрэ сибиэһэй, тотоойу. Үс сулуска тобус-толору эппиэттиир, бэл халааттаах, тапочкалаах, суунар-тараанар тэриллээх.

Ыам ыйыгар күөл уута сөрүүн эбит, ол да буоллар тоҥмот дьон баарын көрдүбүт.  Сарсыарда икки дьахтар харбаан ыһыахтана сылдьаллара.

Күөл уута дьэп-дьэҥкир, ып-ыраас, дьүһүнэ көҕүрүмтүйэр, кумаҕа таас бытархайдара, бөдөҥ да таастар бааллар. Иһирдьэ ууга киирдэххэ хайдаҕын билбит суох, көннөрү кэһэн эрэ көрдүбүт, олус тымныы да буолбатар сөтүөлүөххэ диэтэххэ эрдэ. Сезон аһылла илик буолан отельга киһи аҕыйах, үлэһиттэр үксүн ремонт, сууйуу, хомунуу-дьиминии үлэтигэр сылдьаллар.

Чугастыы Чолпон Ата куорат тула хас да термальнай сыккыстар бааллар эбит. Онно гостиница, спа-комплекстар туппуттар. Биһиги Ак-Бермет спа-комплекска бара сырыттыбыт, массыынанан Чолпан Ататтан 10-ча мүнүүтэ айанныыгын. Онно муустаах уу кэриэтэ тымныы ууттан саҕалаан сылааһыттан олох оргуйа сылдьар курдук итии бассейннар бааллар. Төһө да халлааммыт балайда сөрүүн турдар (+20С), күнэ олус сыралҕаннаах эбит. Кремнаммыт  үрдүнэн сорохпут тириитэ “умайда”.

Сылаас ууга сөтүөлүүр эчи үчүгэйиин! Туох баар кыһыны быһа тоҥмутуҥ итии ууга киирдэххэ, хайдах эрэ ис-искиттэн титирэтэн таһаарар курдук.

Бастаан күнү быһа да сылдьыах курдук оҥостон-туттан киирбиппит баара (1 чааһа атын отельтан кэлбит дьоҥҥо 450 сом) балтараа чаас сөрү-сөп оҥордо. Туох да киһи этэ-сиинэ эмтээх итии ууга налыйан, уоскуйан хаалар эбит.

Аны били киһи тириитин өлүктүйбүт чааһынан аһылыктанар балыктаах бассейннара эмиэ туспа. Баҕалаах дьон моонньуларыгар диэри киирэн олоруохтарын сөп. Биһиги эргэ хахпытын харыһыйан атахпытын эрэ уктубут. Балыктар турист кэмчитигэр хоргуйбуттар быһыылаах, дырылатан-кычыгылатан үнтү кэбийэн киирэн барбыттарыгар соһуйан һуу-һаа бөҕө буолан дэлби күллүбүт. Сатаналар кырдьык хаҕылыыллар эбит, ол кэннэ итии ууга киирдэххэ эппит аһыйар этэ. Онон сөтүөлээн-сөтүөлээн баран бүтэһигэр киириэххэ наада эбит. Атын сирдэргэ маннык балыктар наһаа иҥсэтэ суох курдуктара, манна сүрдээхтэр.

Баҕарар буоллаххына сонно илбиттэриэххин, имэриттэриэххин, араас арыынан, кириэминэн ньалҕарыттарыаххын сөп. Спа аата спа буоллаҕа. Сэҥээрбит дьон интернетинэн киирэн Ак-Бермет сайтын көрүөххүтүн сөп.

Турист биир саамай сүрүн айана – хайаларга эбит. Онно анал инфраструктура тэриллэн дьону атынан кэрийтэрэллэр. Сылдьыбыт дьон сүрдээҕин астынан кэлбиттэрэ. Биһиги бириэмэ ыгым буолан аныгыскыга диэн хаһаанныбыт.

Уопсайынан, ыам ыйыгар сынньанар бэйэтэ туспа сүүйүүлээх дии санаатыбыт. Бастатан туран, дьон аҕыйах, иккиһинэн, сыаната удамыр, үсүһүнэн, куйааһы тулуйбат дьоҥҥо халлаан барсар. Саамай сезоннара – бэс ыйыттан балаҕан ыйыгар диэри эбит.

Чолпон Ата (Чолбон Аҕа) кыракый сэбиэскэй саҕана тутуллубут курорт-куорат. Куорат да буолбакка, дэриэбинэ курдук, ол эрээри 12 тыһыынчаттан тахса нэһилиэнньэлээх, манна сайын устата 400-чэкэ турист кэлэн барар эбит. Олохтоохтор кинилэргэ өҥө оҥорон олороллор.

Саамай үчүгэй астаах ресторан диэннэрэ Чолпон Атаҕа – икки дииллэр, онтон биирдэстэрэ “Барашек” диэн. Олохтоохтор уора-көстө сибис гыммыттарынан, олохтоох криминальнай авторитет бас билэр тэрилтэтэ эбит. Астара-үөллэрэ, сыаналара Бишкек сыанатын курдук, сайын туристар кэллэхтэринэ эбиллэр дииллэр.

Урут-уруккуттан туристары кытары үлэлии үөрүйэх буолан дьон-сэргэ сэргэх. Ол гынан баран олох ыксаабаттар, наҕыллар.

(Салгыыта бэчээттэниэ. Аныгыскыга Киргизияҕа олорор саха ыччатын туһунан сырдатыахпыт). 

***

Туйаара НУТЧИНА,

Aartyk.Ru

 

Обсуждение • 3

Добавить комментарий
  1. Дьэ бэрт Карловна

    суруйан ис. Умсугайан аахтым, нууччалыы эттэххэ кэпсээҥҥэр “эффект присутствия” баар👍

  2. Минсаха

    “Сэбиэскэй” паспарынан сынньана, мозоли, атах чэрин балыктарга ыраастата барыахха сеп эбит дьон а5ыйа5ар.
    Сайдыбыттар.
    Онноо5ор 1988 сыл сайыныгар, сухой закон са5ана, Алма-Ата баанньыгар куп куех бассейнаах, душ бе5е, чайханаалаах, танаскын утюктаан биэрэллэрэ. Восточная баня. учугэй этэ. Фрунзе5а (Бишкеккэ) уулусса5а шашлык, плов 40- 50-ча харчы этэ. Чайхана диэн бе5е. Оттон Ташкент в конце июля плюс 40 этэ. Киhи тулуйбат. Кирдээх со5ус. Ыксаан Томскайга кеппутум. Онно кунунэн миэстэ баар этэ – авиатариф чэпчэки. Томскай серуун дьаабы, шашлык 1,5 солк. Дикарем сылдьарга гостиница суох этэ. Если есть могут выселит в дюбое время.

Оставить комментарий    

Шиномонтаж Левша

СахаСтройПлит
Cтоматология 32
«Стоматология Все 32»