Дьокуускай куорат депутаттара мээр быыбарын суох оҥордулар

Дьокуускай куорат депутаттара дьон мээри талар быраабын быһан, куорат баһылыгын талар боломуочуйаны бэйэлэрэ ыллылар. Мантан антах мээр быыбара диэн суох буолар, Ил Дархан эппит киһитэ куорат Думатынан бигэргэтиллэн дуоһунаска олорор буолар. Оттон Думаҕа кимнээх депутатынан талыллан олороллорун көрбүттээҕэр сэрэйбит ордук. Төһө аньыылаах-харалаах дьон депутатынан талыллаллар да, соччонон истигэн буолаллар.

Манан диэн эттэххэ, быыбары аччатар туһунан сорудах федеральнай киинтэн кэлбитэ быданнаата. Дьөгүөр Барыыһап саҕаттан дьаһайаллар да, дьон айдаарыа диэн туттуна сылдьыбыттара. Биир кэмҥэ Ил Түмэн депутаттара оройуон кииннэрин баһылыктарын быыбарын суох оҥороору дьаһанан көрбүттэрэ да, айдаан тахсан хамсаныы тохтообута. Ол сахха диэххэ, дьон санаата былааска аахсыллар буолара. Кэлиҥҥи кэмҥэ ытаа да, ыллаа биир киһи баҕатынан туох барыта быһаарыллар балаһыанньата олохтонно.

Республика киин куората ураты статустаах куорат диэн олохтоох  сокуон ылыллан турар. Ол да быһыытынан Дьокуускай мээрин быыбарын хаалларыахха баара. Москва мээрин Мосгордума талбат ээ.

Туймаадаҕа саха үс гыммыт биирэ тоҕуоруһан олорор. Туох баар эйгэ – искусство, култуура, техническэй, интеллектуальнай интеллигенция барыта мустан олорор. Дьокуускай – Саха сирин тэбэр сүрэҕэ, туох баар хамсаныы, дьаһаныы, өй-санаа мантан тарҕанар барар.  Үчүгэй да, куһаҕан да. Онон, сотору киин куорат хообурунан оройуон кииннэрин баһылыктарын быыбарын эмиэ суох оҥоруохтара.

Норуот талар быраабын былдьааһын сылтаҕа диэн – норуот кыайан быыбардаабат, айдаарар, иирсэр, арахсар. Быһатын, эппиэтинэһи сүгэрэ эрдэ.

@Aartyk.Ru:

“Быыбарга дьон иирсэр, быыбар култуурата биһиэхэ суох диэн сылтаҕыран быыбары суох оҥороллор. Оҕо илиитин быстыа диэн уһуктааҕы биэрбэт курдук. Быһаҕы, биилкэни тутуон иннинэ оҕо сэрэнэргэ, толкуйдуурга үөрэммэт. Дьон иирсиэ, култуурата суох диэн хааччахтааһын ол тэҥэ. Кэһэйэн-кэһэйэн иирсибэт буолуохпут этэ, култуура да үөскүөх этэ. Быыбарга эппиэтинэстээхтик сыһыаннаһыы да баар буолан иһиэх этэ. 

Иккис төрүөт: дьон быыбарга сылдьыбат диэн. Дьон быыбарга тоҕо сылдьыбатый? Альтернатива суох. “Биир киһи курдук биир кандидакка” куоластата сатыыллар. Оттон оннук да буола турар. 2023 сыллаахха Ил Дархан быыбарыгар соҕотох Айсен Николаев эрэ кандидатурата баара.   Дьон талара суох буоллаҕына тоҕо кэлиэй, кэлбэт. Онон урнаҕа “наадалаах” эрэ дьон биир тэҥник хаамсан кэлэллэр.

Каждый народ достоин своего правителя. Дьиҥнээхтик норуот туһа, дьон туһа диэн  үлэлиир салайааччыны норуот бэйэтэ иитэн таһаарыахтаах. Сордонон-муҥнанан, кэһэйэн, кэһэлтэ буолан өйө-санаата хойуннаҕына. Ол иннинэ бэйэ эрэ иннин көрүнэр тойон-хотун былааска тахса туруоҕа.  Норуот эмиэ сайдыахтаах, өйүн-санаатын таһыма улаатыахтаах, оччотугар эрэ ис дьиҥ бас-көс дьон үүнэн тахсыаҕа. Норуот эппиэтинэһи сүгэр – хайдах киһини тойон оҥосторо”.

“Якутск как столица республики имеет особый статус. И надо было принципиально сохранить прямые выборы мэра. Ладно, отменят выборы глав райцентров, это еще ничего страшного. В Нерюнгри, Мирном даже глав районов выбирают только 2-3 тысячи человек, хотя эти города считаются самыми крупными после Якутска. В сахаязычных улусах население активно ходит на выборы любого уровня”.

Аны норуотун туһугар ыалдьар дьон ханна да баар, суох буолбатах. Ол эрээри эмиэ абына-табына арахса сылдьар, бэйэ-бэйэни тулуйан истибэт, истиспэт. Ити эмиэ култуура намыһаҕа, өй-санаа ситэ илигин туоһута. “Норуоту атаҕастыыллар” диэн этиини эмиэ ылыммаппын. Атаҕастатыан баҕарар буолан, онно бэлэм буолан атаҕастатар. Толук, кулут буолуон баҕарар буоллаҕына буоллун. Хайа муҥун ытанан-суланан тахсыахха сөбүй?

***

Туйаара НУТЧИНА,
Aartyk.Ru