Саха театрыгар “Ийэ сирэ” турда

Улуу Кыайыы күнүн көрсө П.А. Ойуунускай аатынан  Саха академическай театрыгар Чингиз Айтматов “Ийэ сирэ” айымньытынан испэктээк Саха Өрөспүүбүлүкэтин  үтүөлээх артыыската Елизавета Потапова үбүлүөйүгэр ананна.

Бу испэктээги Саха театрын сценатыгар режиссер, РСФСР уонна Саха АССР үтүөлээх артыыһа Федот Потапов 1965 с. туруорбута. Федот Федотович сэрии кэмин оҕото, сэрии тулаайаҕа, ол ыарахан кэмнэри этинэн-хаанынан билбитэ. Аҕата сэриигэ барбыта, оттон ийэтэ хоргуйан өлбүтэ. “Ийэ сирэ” айымньыга курдук, Амма бурдугун барытын фроҥҥа ыыталлара. Ол сыллар туһунан Федот Федотович “Очурдаах оҕо сааһым” диэн кинигэни суруйбута уон сылы быһа бобуллан баран, 1994 с. тахсыбыта. Дьэ онтон ыла ити тиэмэ аһаҕастык кэпсэнэр буолбута.

“Ийэ сир” айымньыны Федот Потапов  Улуу Кыайыы 20 сылын көрсө сэрии ыарын санныларынан сүкпүт көлүөнэҕэ, төрөппүттэрин сырдык кэриэстэригэр, оонньооботох оҕо сааһын өйдөбүлүгэр анаан туруорбута. Кэлин бу испэктээги режиссер Василий Фомин эмиэ туруорбута. 2004 сылтан ыла  Толгонай оруолун Федот Потапов аччыгый кыыһа Елизавета Потапова оонньуур. Билигин Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Улуу Кыайыы 78 сылын көрсө,  дойдуга анал байыаннай дьайыы кэмигэр «Ийэ сирэ» айымньы сценаҕа туруута бэлиэ, долгутуулаах буолла.

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы А.Н. Жирков Елизавета Потаповаҕа  анаан эҕэрдэ тылларын эттэ. Кини Елизавета Потапова театрга биографията Саха театрын сэрии кэннинээҕи историятын бүтүннүүтүн кытта ситимнээх диэн бэлиэтээтэ. Ол курдук, аҕата Ф.Ф. Потапов 1945 с. Дьокуускайдаҕы драма студиятын, кэлин М. Щепкин аатынан училищены бүтэрбитэ. Саха театрыгар артыыһынан, оттон 1961-1983 сс.  театр кылаабынай режиссерунан үлэлээбитэ. Саха драматургиятын классиктара Платон Ойуунускай, Николай Неустроев, Суорун Омоллоон, Иван Гоголев-Кындыл, Софрон Данилов, Степан Ефремов уо.д.а. айымньыларыгар тирэнэн Саха театрын академическай таһымҥа таһаарбыта, салгыы классическай театр быһыытынан сайдар олугун уурбута.

Федот Федотович кэргэнэ Дария Алексеевна Ларионова М.Мусоргскай аатынан консерваторияны бүтэрбитэ, талааннаах опернай ырыаһыт, драматическай артист этэ. Кини олохтон эрдэ туораабытын кэннэ Потаповтар ийэлэрин Зоя Петровна Багынанова солбуйбута. Зоя Петровна Федот Федотович олоҕор көрсүбүт уустук кэмнэрин тэҥҥэ үллэстибитэ, киниэхэ эрэллээх өйөбүл, түөрэҥнээбэт тирэх буолбута. Саха театрыттан  туоратыллар кэмнэригэр Нерюнгрига тиийэн куукула театрын тэрийбиттэрэ.

Федот Потапов кэнниттэн Зоя Петровна кини  оҕолорун атахтарыгар туруортаабыта, оҕолорго ийэлэрэ, тапталлаах эбээлэрэ, хос эбээлэрэ буолла. Хас да дьоһуннаах ахтыы кинигэлэрин  суруйан, Федот Федотович аатын үйэтитиигэ улаханнык көмөлөстө. Генннадий Багынанов – саха киинэтин бастакы режиссердарыттан биирдэстэрэ этэ. Елизавета – Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыһа. Эдьиийэ Надежда – Үүнэр көлүөнэ театрын литературнай-драматическай чааһын салайааччыта. Елизавета. Ньурба театрыгар “Сайсарыга”  Ньургуу оруолун аан бастаан толоруоҕуттан ийэ сүрүн оруолун толорууга тиийэ үүннэ.

Итилэри сиһилии бэлиэтээн туран, Ил Түмэн бастакы вице-спикерэ А.Н. Жирков  Елизавета Федотовнаҕа Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин махтал суругун, сибэкки дьөрбөтүн уонна өйдөбүнньүк бэлэҕи туттарда.

Елизавета Федотовнаҕа Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын уонна духуобунай сайдыытын министрин солбуйааччы Марина Силина Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын махтал суругун, Амма улууһун дьаһалтатын баһылыгын солбуйааччы Ньургуйана Илларионова “Амма улууһун бочуоттаах олохтооҕо”  бэлиэни туттардылар. Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай сүбэһитэ Андрей Борисов, биир идэлээхтэрэ — артыыстар, доҕотторо эҕэрдэлээтилэр.

***

Ил Түмэн пресс-сулууспата