Сахалар “сүрэҕэ суохтар”, “кырыктаахтар”?..
Дөрүн буола-буола бассаапка сахалар оннуктарбыт-манныктарбыт диэн сурук тарҕанар. Ким эрэ сэҥээрэр, ким эрэ өһүргэнэр.
“Бэйэ-бэйэни сиэһии сахаларга эрэ баар көстүү. Ким эрэ ордоору гыннаҕына саба түбэһит”, – диэн этии баар.
Бастатан туран, ити хас биирдии омук иһигэр баар майгы. Ала-чуо сахалар эрэ манныкпыт диир олуона. Холобур, армян биир биллэр политическай ырытааччыта Саид Гафуров “армяннар бэйэ-бэйэлэрин сиэһиспиттэрин” туһунан элбэхтик этэр, суруйар. Грузиннар эмиэ “грузин утары грузин эрэ баар” диэн бэйэлэрин “таҥнарыахсыттарын” киллиэйдииллэр. Атын омуктар эмиэ ол чааһыгар элбэхтик “суланаллар”. Үөрэхтээх дьон быһыытынан интернети хастахха элбэх холобур тахсыа.
Онон, сахалар “сиэһиибит” – икки атахтаахха омугуттан тутулуга суох барыларыгар баар мөкү майгы.
“Сүрэҕэ суохпут. Кустуу, ыһыахтыы, олоҥхолуу, оһуохайдыы сылдьабыт”.
Сүрэҕэ суохпутугар бачча улахан территорияны баһылаан-көһүлээн олоруохпут дуо?
Былыр тыыннаах хаалар туһугар биир суол баар этэ – сүөһү, сылгы, таба иитиитэ. Атын суол суох. Ким элбэх сылгылаах, сүөһүлээх, табалаах – ол баай. Баҕар-баҕарыма киһи-хара буолан олоруоххун баҕардаххына – сүөһү булгуччу тутуохтааххын. Олох сүөһү тула эргийэрэ.
Онтон олох сайыннаҕын аайы хамнастаһар суол дэлэйэн барар. Үөрэх кэлэр. Билигин саха ханнык-ханнык идэни баһылаабатаҕа баарай. Ракета конструкторыттан, генетик-учуонайыттан саҕалаан компьютер программатын суруйууга тиийэ. Онон ыччат үөрэхтэнэн-хаарданан киһи-хара буолар аартыга киэҥ, талара элбэх. Барыта кэм иһинэн бара турар.
Тыаҕа олорор дьоммут үксүлэрэ cүөһү туталлар. Сүрэхтэрэ суоҕар биир да өрөбүлэ суох хотоҥҥо сылдьаллар үһү дуо, саас-сайын оттоон-мастаан күннэрин барыыллар дуо? Аны бассаап ааптара “икки эрэ нэдиэлэ оттууллар” диэн хомуруйбут. Икки атахтаах хаһан баҕарар үлэни чэпчэтэргэ кыһаллар. Киһи робот буолбатах, сылы-сыллаан 24/7 үлэлиир кыаҕа суох. Ким баҕарар хайа кыалларынан сынньалаҥнык олоруон, кэлиэн-барыан, бултуон-алтыан, сир астыан баҕарар. Монитор кэннигэр дьону үөҕэ, сэмэлии, хомуруйа олорору элбэх киһи астыммата буолуо диэн сэрэйэбин. Онон хайа кыалларынан техника күүһүнэн кыстыыр оппут түргэнник булуна охсорго кыһаллабын.
“Автобуска үлэлээбэттэр, тротуар уурбаттар”. Ол аата биир кэм биир тэтимнээх үлэни сөбүлүүр ыччат аҕыйах эбэтэр атын ас-таҥас таһаарынар атын дьарыктаахтар. Уонна ахсааммыт да аҕыйаҕа сыттаҕа эбээт. Тротуар, тутуу чааһыгар устудьуоннар тутуу этэрээттэрэ үлэлиэхтэрин сөбө. Ол ону тэрийэр киһи хата сайын вуз, ссуз устудьуоннара кыайа-хото тутуохтара этэ, хамнастаныахтара да буоллаҕа эбээт. Оскуола оҕолорун ким да үлэлэтэ ылыан баҕарбат, тэрилтэ салайааччылара быстах кыра да үлэҕэ обургу оҕолору ылбаттар – сокуонунан мачайа, эриэхэбэйэ бэрт.
Сирэй-харах анньар – куспут, ыһыахпыт туһунан. Айылҕа оҕотобут дэнэбит дии, булт – Айылҕаҕа сылдьыы, Айылҕалыын алтыһыы. Ол мээнэ иһэр-аһыыр дьаллыктаах аҕыйах эр дьону аахсыбатахха, дьиҥнээх саха эр киһитэ хайаан да, айдарыытын быһыытынан, сиэри-туому тутуһан бултуохтаах-алтыахтаах, балыктыахтаах, тыаҕа-ойуурга сылдьыахтаах. Кини онтон күүс ылынар, өйүн-сүрэҕин сааһылыыр, кини онтон олохтон дуоһуйар. Дьоллоох аҕа – дьоллоох дьиэ кэргэн.
Ыһыах – саха итэҕэлин, өбүгэбит билиитин биир саамай тутаах дьорото. Ыһыах алгыһа – сылы түстүүр, оһуохай – энергияны биэрэр күүстээх дьайыы. Саха сирэ, тыла-өһө, сиэрэ-туома бүтүннүү ыһыахха түмүллэр. Хайдах ыһыахтыам суоҕай? Оннооҕор аат-ааттан Аан дойдуттан анаан-минээн саха ыһыаҕын көрө-истэ, кыттыһа кэлэллэр буолбат дуо? Куорат дьоно ол иһин ыһыахтары сөбүлүүр, ордук саастаах өттө.
“Олоҥхолоон, туойан, үҥкүүлээн тахсаллар”. Эдэр ыччат олоҥхолуур, үҥкүү тылын таһаарар, туойар буолбута олус үчүгэй. Төрүт култуурабыт тиһиллэн ыччакка иҥэрэ – саха норуотун кэскилэ. “Сахалыы умуннулар, саҥарбаттар”, – диэн эмиэ биир эрэй дии. Үҥкүү, тойук – оҕону төрүт култууратыгар сыһыарар, сайыннарар. Улахан дьон үҥкүүлээн тэлээрэ сылдьара бэрт сэдэх.
“Саха кырыктаах”. Ама дуу? Аан дойду икки атахтааҕыттан ала-чуо саха ордон ордук кырыктаах буолара саарбах. Ньиэмэстэр курдук икки аан дойду сэриитин тоҕо тарпатахпыт, османнар курдук норуоттары кыргыбатахпыт, дьоппуоннар курдук Азия омуктарын сир-буор сирэйдээбэтэхпит.
Биллэн турар, хас биирдии омук ураты майгылаах. “Саха ньоҕой” диибит. Ньоҕой – кырык буолбатах. Тыйыс тымныыга хатарыллыбыт, олох олоруу иһин турууласпыт майгыбыт. Саха ньоҕойдоммотоҕо эбитэ буоллар, былыр үйэҕэ унаар буруота умуллубут буолуох этэ. Билигин дьон омугуттан тутулуга суох, хаос, буккуллуу-тэккиллии кэмигэр олоробут, онон биирдиилээн кырыктаах быһыы-майгы тахсар, ханна барыай. Ол гынан баран сахалары барытын суулуу тутан “кырыктаахха” анньыы сыыһа. Саха курдук амарах майгылаах, аһыныгас сүрэхтээх диэн чорботорбут ордук буолуо эбээт, доҕоттоор.
“Оҕо босуобуйатыгар олороллор”. Бу боппуруос икки өрүттээх. Биир өттүнэн, биоробот курдук инникини-кэнникини санаабакка оҕо бөҕөтүн төрүүр – эппиэтинэһэ суох быһыы. Холобур, 22 саастаах эдэр дьахтар төрдүс оҕотун төрөөрү сытар. Тииһэ адыгыр-дадыгыр, доруобуйата бэлиэр айгыраабыт. Кэргэнэ түптээх үлэтэ суох, 17-с кыбаарталга эрин эдьийин кытары икки хостоох мас дьиэҕэ олороллор. Бу – эппиэтинэһэ суох быһыы, мин санаабар.
Атын холобур: эдэрчи дьахтар тыаҕа олорор. Дьиэ-уот, хотон-сүөһү, ас-үөл мааны. Сэттэ оҕолоох. Барыларын атахтарыгар туруора, үлэҕэ уһуйа, идэ биэрэ сылдьар, быр-бааччы дьоһун ыал. Кини – эппиэтинэстээх. Барыта тэҥҥэ баран иһэр, босуобуйа киниэхэ эбии көмө эрэ курдук. Кини холо кыайар – элбэх оҕолонорун, бу оҕолор кэлин олоххо бэйэлэрин миэстэлэрин булуохтара диэн киһи эрэнэр.
Олох олоруу диэн тугуй? Бэйэ анылын, сөбүлүүр дьарыгын, Күн анныгар миэстэтин булуу буоллаҕа.
Саха “оннук-маннык” диэн сылын аайы бассаапка тахсар намтатына сатааһын, биир өттүнэн, баҕар ааптар норуотугар үтүөнү баҕаран суруйара буолуо, көнүҥ, бэйэ бодотун тардыныҥ диэн. Ол гынан баран киһини өрө тардар хас да араас суол баар. Холобур, киинэни ылан көрүөҕүҥ: Давыдов – Борисова. Хайата ордук күүстээх дьайыылааҕый? Мин санаабар, Люба Борисова ньымата (“Кэрэни көрбүт”, “Мин үрдүбэр Күн киирбэт”).
***
Туйаара НУТЧИНА,
Aartyk.Ru
Обсуждение • 31
Добавить комментарийОставить комментарий
Шиномонтаж Левша
Cтоматология 32
этэн кэбиһиим.
Ити Арассыыйаҕа баар кыра омуктар бэйэ-бэйэлэрин абааһы көрсүүлэрэ, бэрт былдьаһыылара эҥин “улахан омук” “үтүөтэ-өҥөтө” буолар.
Омуктары иирсиһиннэрэн бэйэтигэр тардар, былыр үйэттэн тарҕаммыт политическэй технология буолар “разделяй и властвуй” диэн.
А вам не надоело все время винить других? Бастаан киьи бэйэтин керунуехтээх. Киксиьиннэрэллэр дии дии абааьы керсумэ ээ. Буттэгэ ол. Обязательно в своих неудачах надо кого то винить((. То власти виноваты, то депутаты винованы, то США… Будь человеком и создай свою жизнь САМ. Возьми ответственность за свою жизнь. И все. Формула проста.
улахан дьон кэпсэтиитигэр кыттыһыма тоом.
Ыһан-тоҕон баран бу тоҕо мээр хомуйбат щиэн суланыы элбэх ди😂. Ол курдук буо.
Дьегуер Барыыьап «эппиэтинэс» диэн тылы себулээн туттар этэ. Итини этэ сатаабыт эбит. Ону биьиги кулуу-элэк беге. Дьон ейе санаата кыра ого курдук. Наар за нас кио то должен сделать.
Саха норуотун курдук тулуурдаах, мындыр, улэьит омук ханна да суох. Ба5ар, майгыбыт куьа5аныттан, ас уеьэттэн аллараттан ере анньа турар сириттэн, тыыммытын харыстаан куоттарбыт да5аны, син туохтаах эрэ буолан бу муус кыыьаан дойдуну харыбыт кууьунэн тыьыынчаннан сылларга арчылаан олордохпут. Бэйэ5этин отой туьэринрмэц, САХА омуга – улуу омук.
Астына аахтым.
Ылыннарыылаахтык суруйар.
ты подстилка для нюч???
Тада понятно👌
Дожили… Больше аргументов нет? Ким эрэ ууга ыстан диэтэгинэ ыстанагын дуо? Своей головы нет?
Миигин эмиэ ити бассаапка тарҕаммыт сурук кыһыппыта, төһө да ааптар үтүөнү баҕаран суруйдар. Хата бу Нууччуна бэркэ, саас-сааһынан хоруйдаабыт. Махтал!
Бэрт суруйуу. Ол эрээри, хайата да баар көстүү. Най барааһын да баар. Олоҕу тутааччы да баар.
Биири өйдөөбөппүн. Саха эр дьоно харчылаһа диэн тылланан, тоҕо сэриигэ барарый? Саатар, ити сирэр автобуһугар суоппардаатаҕына тыыннаах хаалыа, харчы да өлөрүө этэ. Сэриигэ өлбөтөҕүнэ даҕаны, араҥ-бодоҥ, бырахтарыылаах буолан кэлиэ. Ол кимиэхэ, туохха нааданый?
Итинник боростойу өйдүөх эбиттэр, олоҕу тутар эр дьоммут!
Ким билэр дьэ того баралларын.
Дьоллоох Дьокуускайга балтараа сүүс тыһыынча кэриҥэ саха олорор. Таксист, автобус суоппара, большегруз массыына водителэ, плиточник, , энергоремонтник көрбөтүм. Саатар сахалыы астыыр сир кэмчи. Барыта – жаренай фастфуд. Муҥ сатаатар Өлүөнэни туоруурга Хивус ыытар киһи көстүбэт. Эгэ кэлэн авиатор, летчик кэлиэ дуо. Хаһааҥҥа диэри маннык ким эрэ оҥорон биэрэрин күүтэн олороҕут? Сааппаккыт дуо? Бэйэ бэйэҕитин хоруотаһаргытын эрэ билэҕит. Үлэлээҥ!!!
Эс тугу эрэ атыны кере сылдьа5ын, таксист саха буолунай батта, автобуска да бааллар, улахан массыына суоппардара онноо5ор мин билэр дьоммуттан cин элбэх саха улэлиир. Энергоремонтник уксэ саха, чэ плиточник буоллун да5аны, бэйэлэрин дьэлэригэр плитка бэрткэ сыбаабыт са5алары билэбин эрээри. Сахалыы астыыр сирдэр син бааллар, наадыйдаххына баран аhыыгын. Авиатор, летчик бааллар уопсайынан аhара ба5ааhырдыма, ытаныма эрэ.
Давидка, фантазиялаама. Бэйэҥ тугу эрэ чарпаччы көрө сылдьаҕын. “Саҕалар” диэн тугу үлүгүнэйэриҥ буолла? Кэлии оробуочайдар эрэ үлэлииллэр. Бэл олбуор сиппийэллэр. Олохтоох дьон түүнү быһа шаурма, беляш, пончик сии-сии ороҥҥо сыталлар. Ол шаурманы, самсаны кэлии дьон оҥороллор. Ханна баалларый плиточниктарыҥ? Самокаттыы бэлэсэпиэттии сылдьаллар ыччаттарыҥ. Бэйэҥ тур дьыбааҥҥыттан үлэлии бар. Хватит на маменькину папенькину пенсию проживать.
Хайдах эрэ киhигин быhылаах, мээнэ-мээнэ куолулуохха сиилиэххэ сытыйахха эрэ диэн
Бу икки еруттээх кэпсэтии тахсаары кынна.
Ол дьин,инэн сеп. Саха дьин,инэн сурэ5э суох омук буолбатах. Былыр- былыргыттан тыйыс айыл5алаах сиргэ ынах- сылгы иитэн, бултаан- балыктаан тыыннаах кэллэ5э дии.
Саха- айыл5а о5ото. Айыл5аны кытта ыкса сибээстээх этэ, билигин да ол баар диэххэ сеп.
Аны цивилизация, урбанизация, нууччалыы эттэххэ баар. Ол ким эрэ соруйан дьайыыта буолбатах. Аан дойдуга барбыта ырааппыт, эмиэ биир айыл5а сокуонугар сеп тубэhэр хамсааhын.
Ол тумугэр араас айыл5аны кытта ыкса сибээстээх омуктар ыарахаттары керселлер.
Саха- бэйэтэ дирин, суолталаах культуралаах омук. Онтун сайыннарара- хай5аллаах суол.
Биhиги омук быhыытынан киhиргээбэккэ эттэххэ- талааннаах, “саха сатаабата5а суох” диэн этиигэ сеп тубэhэр омук буолабыт.
Ол да буоллар этиэххэ наада, кэм- кэрдиис уларыйан, сан,а бириэмэ5э теhе эппиэттиир кыахтаахпытый?
Убайбыт Кулаковскай этиилэригэр туох эппиэт биэрэр кыахтаахпытый?
Сэбиэскэй бириэмэ кэннэ сорох тереппуттэр о5олорун “биhиги ыараханнык олорбуппут, саатар кинилэр чэпчэкиитик олордуннар” диэн наhаа ачаалаппыттара кистэбил буолбатах. Ол о5олор олохторугар элбэх ыарахаттары керсубуттэрэ.
Аны улахан уларыйыылар кэмнэригэр дойду урдунэн араас ПТУ лар, техникумнар сабыллан барбыттара, оптимизация диэн тыл итиннэ эмиэ аан,наан киирбитэ. Оробуочай, улэhит киhи суолтата кыччаатар- кыччаан барбыта. Бары юрист, экономист, менеджер уерэ5эр утуруспуттэрэ. Тыа хаhаайыстыбатыгар эмиэ буккуурдаах бириэмэлэр уескээбиттэрэ.
Ол тумугэр, уонна да атын биричиинэлэринэн ыччаппыт куулэй, аргы- пиво еттугэр охтуута тахсыбыта. Билигин ол балаhыанньа кыралаан кенен эрэр дуу, диэххэ ба5арыллар, ол да буоллар балаhыанньа билигин да уустук. Холобур, тыа хаhаайыстыбатыгар. Ыччаты промышленноска улэлэтии барар, ол да буоллар билигин да уустуктар бааллар. Аны дойду урдунэн улахан бизнес миграннары туhанаары, хонтуруолу мелтетен, тас дойдулартан киллэриитэ са5аламмыта. Ол эмиэ араас еттуттэн охсуулаах буолан та5ыста. Ону ол бизнесменнар хас да биричиинэннэн быhааран этэллэр этэ. Билигин былаас бэйэтэ да5аны ити политика охсуулаа5ын ейдеен, сокуоннайа суох миграцияны, уонна миграцияны уопсайынан кыччата сатыыр. Ол да буоллар, туох тумук онтон тахсыа билигин да биллибэт.
Улуустаhыыны этэр буоллахха уруккуттан баар.
Уонна отой сутэн хаалара саарбах. Бу эмиэ элбэх улэни эрэйэр, государство, общество еттуттэн. Быhааран биэрии, уопсай культурнай быhыыны- майгыны урдэтии ирдэнэр.
Сахалар араас улэни баhылыыллар, онноо5ор эппиккэ дылы “экзотическай” еруттээ5и. Культура, творчество диэки охтоллоро эмиэ ейденер.
Билигин сан,а технологиялары баhылааhын, ону олоххо туhаныы, араас куhа5ан дьаллыктартан аккаастаныы, учугэйгэ тардыhыы, сомо5олоох буолуу, бэйэ- бэйэни кытта киhилии сыhыаннаhыы боппуруостара тураллар.
Бириэмэбит да уустук, ахсааммыт да а5ыйах.
Дьэ хайдах- туох буоларбыт буолла.
Сэрии кэмигэр көстүбүтэ ким хайдаҕа-туга..
Сунтаар, Ньурба оройуоннарыгар аччыктааһынтан, ыарыылартан тоҕус тыһыынча курдук киһи суорума соруктаммыта. Исторический источник имеется. Тогда как, сол же Ньурбаҕа кореецтар не только аччыктаабатахтара дьону аччыктааһынтан өрөһүйбүттэрэ Капуста, картофель, репа, морковь,свекла, лук туохтан тилэри үүннэрэн. Саха кыргыттарын үлэлэппиттэрэ жестко гоняйдаан. Но они не умерли от голода Өссө кореецтарга ойох буолбуттара сахалар бу кэмҥэ тугу да сатаан үүннэрбэт буолан сарымтыбыт этэрбэстэрин уокка сырайан сии сатаабыттара. А рядом в тайге было полно грибов, маслят, рыжиков, груздей, щавеля, ягод, черемши, корней сардааны, корней сомоҕо, унньуула. Тоҕо хомуйбатахтарай?
К примеру Сунтартан рядом Ленский и Олекминский районы вообще не голодали. Высаживали все овощные культуры. За это налог не взымался. Картошку садили везде. Собирали кедровые орехи. Чистили Толкли в ступе. Просеживали после тщательной одирки. В итоге пили кедровое молоко и мамы и дети были здоровы
Ихние бригадиры не были такими жестокими как в сельхозрайонах. Это касается бригадиров председателей колхозов нормировщиков которые доводили до ужасающего состояния своих сельчан
Якутский народ мне кажется и понятно самый терпеливый и работящий народ. А то бы не жили всю жизнь в таких суровых условиях Севера. Но они живут, даже в деревнях строят сами красивые дома , многие заводят хозяйства, рожают детей, даже тундре кочуют семьями. А другие народы почему так не живут, а работают только в промвшленности вахтово многие , туда сюда ездят целыми семьями. Якутские ребята таксуют по дальним рейсам, зимой тумане и весной бездорлжью до Вилюйска и дальше не говоря о других районах. А почему гастарбайтеры так не делают? они только облюбовали Якутск, потому что тут их диаспора и ИП в основном берут водителями их, так как они временщики и приезжим нашим гостям не нужно платить социальные, отпуска, проезд и прочее. Их семьи на родине, 6 месяцев поработают и зимой домой. Деньги тоже туда, вот в чем причина. Союзавто тоже принимает в основном приезжих и от них нааерно берут тоже налоги и прочее. Не бесплатно же работают. Живут они гурьбой в одной квартире, общежитии и ничерта не платят за коммуналку. Где вы видели на юге хорошие деревни как у нас? Там много заброшенных деревень , люди уехали отсюда в мегаполис. Нет работы и нет перспективы, дороги нет , люди не строятся как у нас. Пустуют плодородные земли, об этом даже по ТВ показывают. Китае, Таиланде и прочих странах тоже люди как у нас не морочатся с обустройством дома, живут хижинах, дощатых домах даже на полу лишь бы спать до утра. У нас деревни развиваются благодаря трудолюбивому народу .
Не согласен с большинством ваших доводов. Не будь гастарбайтеров не было бы ни фруктов ни продуктов других ни ширпотреба. Не будь китайцев не было бы велосипедов, мопедов, самокатов, от веника до тазиков для стирки. Что в Якутске производят?! Ровным счетом ничего. Всю промышленность местную подчистили под 0: Сахамебель, Кожкомбинат, Рыбзавод, РМЗ, швейную фабрику. А теперь что имеем? Тысячи и тысячи бездельников, халявщиков, невостребованные профессии и институты, армию журналистов, танцоров, бюрократов на содержание которых тратятся миллиарды. Город Якутск изначально был задвинут в задворки цивилизации. Во времена СССР ничего знаменательного не строилось. И сейчас также. Недаром его нарекли худшим городом в России. А красивых деревень у нас нет. Уберите шоры из глаз. У нас даже не умеют осваивать деньги выделенные из Центра Федерального.
Тылбыт сүттэҕинэ саха буолан бүтэбит. Билигин куорат уулуссатыгар хомолтолоох көстүү. Сап-саха эрээри бэйэлэрэ төрөппүт оҕолорун кытта нууччалыы эрэ кэпсэтэллэр. Атын омук култуурата биһиэхэ син биир барсыбат, ол омуктар син биир атарахсыталлар, тиһэҕэр тиийэ атын омук өйө-санаата иҥмэт буоллаҕа дии. Ол иһин сир-халлаан икки ардыгар хаалан хаалаахтыыллар оҕолор. Салгын куттара баҕар сайдыа, онтон ийэ кут иитиллибэт буоллаҕа. Итэҕэс куттаах киһи итэҕэс олох олорор
Сөпкө этэҕин
Мы ленивые и не инициативные. И ждем чего то светлого.
Сахалар сүрэҕэ суохпут. Ону билинэр уолдьаста. Ыччат чэпчэкини эрэ батыһар. Бэрээдэк диэни билбэппит. Тылбытыгар турбаппыт. Саат суут.
С неба что ли свалились? приватизация госсобственности началось по всей России, благодаря Чубайсам и прочим кто был у власти. Не зря же появились олигархи с заводами , фабриками, даже частными авиакомпаниями, банками и прочими. Закон приняли в Москве и пустили по регионам. А в других регионах и даже Москве и Питере производят эти самые мопеды и прочие ? А вы хотите у нас на Севере хотите все производить? Самим бы как то нормально пережить зиму, до Москвы как то доехать 7 часов самолетом . Даже советское время не смогли тут построить заводы , кроме гормолзавода и рынков. Молочные заводы для переработки сейчас много в районах.
Сахамебель, Сахабулт, фабрика Сардаана, гормолзавод , хлебокомбинат и сейчас есть, но они частные.
Сахалар курдук бэйэ-бэйэлэригэр кырыктаах, куһаҕан сыһыаннаах, туоратыһар, холдьоҕор, атааннаһар омук Аан Дойдуга суох. Аны уораллара, куһаҕаҥҥа түмсэллэрэ, туохха да дьоҕурдара суоҕа- бу баар суол. Кэлэйбитим быданнаата.
Түмүк биир: Саха сирэ бырааттыы омуктара суох төрүт дуостал олорор кыаҕа суох. Букатын.
Миграннары улуустарга чугаһатымыахтарын наада, сахалар үлэлиир миэстэлэрин былдьыахтара. Дьокуускайга да симиллэн сөп оҥороллор